Najważniejsze wiadomości - Technologie TIK budujące więzi rodzinne, w sposób naturalny
"Istnieje szeroka gama technologii, które pomagają pojedynczym jednostkom komunikować się ze sobą, za pośrednictwem zwykłych połączeń telefonicznych lub oprogramowania wideokonferencyjnego. Brakuje jednak aplikacji pozwalających grupom ludzi, zlokalizowanym na różnych obszarach, komunikować się i kontaktować w sposób naturalny", tłumaczy dr Doug Williams, kierownik projektu szerokopasmowego w firmie BT, w Zjednoczonym Królestwie. Lukę tę wypełniają obecnie aplikacje tworzone w ramach projektu "Razem gdziekolwiek, kiedykolwiek" ('Together anywhere, together anytime' - TA2). Rozwiązanie opracowywane przez uczestników powyższego projektu bazuje na połączeniu sztucznej inteligencji ('artificial intelligence' - AI) z inteligentnym otoczeniem, narzędziami multimedialnymi oraz wychwytywaniem, kodowaniem, przetwarzaniem i przesyłaniem dźwięków i obrazów, w celu wspierania możliwie najbardziej naturalnej interakcji i komunikacji pomiędzy rozproszonymi grupami użytkowników. Ulepszone audio, zautomatyzowana edycja obrazów pochodzących z wielu kamer, gry internetowe oraz powiadomienia o "dostępności" stanowią integralną część nowego systemu, który sprawia, że komunikacja jest łatwa do nawiązania i prowadzona jest w sposób intuicyjny, dostarczając wrażenia podobne do tych, gdy wszyscy członkowie rodziny znajdują się w jednym pomieszczeniu. Jedną z kluczowych różnic pomiędzy podejściem obranym w ramach projektu TA2 a wideokonferencjami stosowanymi w środowisku biznesowym jest to, że naukowcy uczestniczący w projekcie TA2 postawili sobie za cel sprawienie, by komunikacja i interakcja była możliwie najbardziej naturalna. Dzięki wsparciu finansowemu w kwocie 12,8 milionów euro, zapewnionemu przez Komisję Europejską, naukowcy i programiści, będący przedstawicielami 14 partnerów przemysłowych i akademickich z ośmiu krajów, szukali odpowiedzi na pytanie w jaki sposób technologia może wspierać więzi pomiędzy grupami ludzi. Dzięki wielu połączonym ze sobą kamerom, mikrofonom oraz głośnikom, zainstalowanym w salonie domu rodzinnego, system oferuje znacznie więcej niż typowe oprogramowanie wideokonferencyjne, pozwalając zróżnicowanym grupom ludzi, zlokalizowanym w dwóch, trzech lub więcej miejscach, kontaktować się ze sobą i czerpać korzyści z użytkowania wspólnych aplikacji. System sztucznej inteligencji analizuje aktywności w każdej lokalizacji, natomiast silnik AI podejmuje decyzje pozwalające najlepiej przedstawić sytuację, wybierając optymalną kamerę i jej kąt, dostarczając szerokokątne obrazy podczas przerw w rozmowach lub skupiając się na konkretnych zdarzeniach. W uproszczeniu, ten "wirtualny reżyser" AI pełni rolę podobną do kamerzysty lub reżysera w przemyśle telewizyjnym lub filmowym. "Silnik kompozycji wizualnej" ('visual composition engine') opracowany wspólnie przez firmę BT oraz przez holenderskiego partnera projektu, CWI, odpowiedzialny jest za dekodowanie obrazów wideo, kompozycję oraz renderowanie, dzięki czemu system może płynnie przełączać się pomiędzy pięcioma równoległymi strumienia wideo o dużej rozdzielczości (HD). "Korzystanie z systemu przypomina nieco oglądanie filmu lub telewizyjnego talk show, z tą różnicą, że oglądane osoby kontaktują się z Państwem i z innymi osobami w czasie rzeczywistym", twierdzi Dr Williams, kierownik techniczny projektu TA2. "System może być stosowany do prowadzenia zwykłych rozmów pomiędzy dwoma rodzinami. Rodziny te mogą także korzystać z narzędzi multimedialnych, w celu wymieniania zdjęć lub wspólnego oglądania filmów lub grania w gry". "Nie należy nie doceniać wpływu dźwięków", dodaje Williams. "W ramach projektu TA2 stworzyliśmy "silnik komunikacji audio" ('audio communication engine'), opracowany przez Fraunhofer IIS: system ten przesyła dźwięki w formacie Full-HD, a także wychwytuje wszystkie słyszalne częstotliwości - w porównaniu z normalnym telefonem, który wychwytuje jedynie około jedną czwartą słyszalnych częstotliwości. Ponieważ rejestrujemy dźwięki przy użyciu więcej niż jednego mikrofonu, jesteśmy w stanie lepiej odtwarzać scenę dźwiękową w lokalizacjach zdalnych. Wszystkie powyższe elementy sprawiają, że interakcje są łatwiejsze, bardziej naturalne, a jako dodatkowy bonus, lepsza jakość dźwięku sprawia, że ludzie postrzegają także jakość obrazu jako lepszą - jest to tak zwany "efekt multimodalny"". Gry, zabawa oraz nauka na odległość System TA2 pozwala także rozproszonym geograficznie rodzinom korzystać z cyfrowych wersji tradycyjnych gier, takich jak Memory, Ludo czy Pictionary, natomiast rodzice i dziadkowie, gdy nie ma ich w domu, mogą dzięki systemowi TA2 czytać bajki swoim dzieciom i wnukom, za pośrednictwem tabletów. "W świeci rzeczywistym ludzie zwykle gromadzą się z powodu jakiejś aktywności, np. obiadu, filmu, oglądania zdjęć z wakacji lub grania w grę. W naszym systemie próbujemy odzwierciedlić tego rodzaju, naturalną interakcję", twierdzi dr Williams. "Gdy zaczniesz komunikować się i kontaktować z ludźmi za pośrednictwem systemu TA2, zobaczysz, że jest to przyjemne i ma sens. Początkowo mieliśmy jednak trudności z inicjowaniem tego rodzaju interakcji. Skąd druga strona może wiedzieć, że przyjaciele lub rodzina chcą nawiązać z nią kontakt?" By odpowiedzieć na powyższe pytanie, naukowcy uczestniczący w projekcie TA2 wdrożyli system inteligentnego otoczenia, bazujący na czujnikach oraz system kolorowego oświetlenia, które w subtelny sposób informuje przyjaciół i członków rodziny o dostępności innych osób, chroniąc jednocześnie prywatność użytkowników. Głównym zastosowaniem kolejnej aplikacji, stworzonej przez badaczy pracujących nad projektem TA2, było wykorzystanie technologii w kontekście nauki gry na instrumencie muzycznym. Aplikację tę można jednak wykorzystać do nauki dowolnych umiejętności, które bazują na komunikacji audio-wideo. "Wiele komponentów systemu jest już dostępnych na rynku komercyjnym, chociaż szereg z nich zmodyfikowaliśmy i ulepszyliśmy, dostosowując je do naszych potrzeb", podkreśla dr Williams. Naukowcy uczestniczący w projekcie TA2 dokonali długoterminowego, próbnego wdrożenia systemu w domach w Szwecji, w szkole muzycznej w Wielkiej Brytanii oraz przeprowadzili liczne testy laboratoryjne, w specjalnie do tego celu zaprojektowanych "salonach", utworzonych w budynkach partnerów projektu zlokalizowanych w Belgii, Holandii oraz Zjednoczonym Królestwie. Uczestnicy projektu przeprowadzili także ankietę, pytając ponad 2 000 osób o ich przemyślenia na temat sposobów korzystania z nowej technologii (a zwłaszcza tabletów), będącej częścią domowego systemu komunikacji wideo. "Użytkownikom bardzo spodobał się pomysł czytania dzieciom bajek lub przeglądania raz na czas zdjęć wraz z przyjacielem, przy jednoczesnej możliwości widzenia i słyszenia się nawzajem dzięki dobremu połączeniu audio-wideo", twierdzi dr Williams. "Jednak podobnie jak w przypadku większości nowych technologii, nie zawsze jest jasne w jaki sposób użytkownicy będą z nich korzystać do momentu, aż staną się dostępne na rynku". Bazując na powyższej obserwacji, dr Williams dostrzega potencjalne zastosowania systemu TA2 lub jego fragmentów w produkcji telewizyjnej, w kontekście nowego rodzaju teleturnieju, w którym mogłyby uczestniczyć osoby znajdujące się we własnych domach lub w lokalach takich jak puby lub kawiarnie. "Myślę, że bezpieczne jest powiedzieć, że tego rodzaju system lub rozwiązanie do niego podobne stanie się w ciągu najbliższych pięciu lat powszechnie stosowanym narzędziem", twierdzi dr Williams. Projekt TA2 uzyskał wsparcie finansowe na badania naukowe w ramach Siódmego Programu Ramowego UE (7PR). Użyteczne odnośniki: - Strona internetowa projektu "Razem gdziekolwiek, kiedykolwiek" - 'Together Anywhere, Together Anytime' - Informacje na temat projektu TA2 w bazie danych CORDIS Odnośne publikacje: - "Technologia zbliżająca ludzi" - 'How technology can bring people together'