Peroksysomy i choroby pod lupą
Peroksysomy to istotne organelle występujące we wszystkich komórkach eukariotycznych zaangażowanych w różne zdarzenia komórkowe, w tym katabolizm i anabolizm. Zburzenia peroksysomalne są rzadkie, ale śmiertelne, i zwykle dotykają ludzkiego układu nerwowego, jak również różnych innych układów narządów. Różne funkcje i dynamika tych organelli w zdrowiu i chorobie są nie w pełni rozumiane. Realizacja szczegółowych badań w zakresie biogenezy i funkcji peroksysomów jest niezbędne do opracowania efektywnych strategii terapeutycznych i środków profilaktyki. Celem finansowanego przez UE projektu "Zintegrowany projekt na rzecz odszyfrowania funkcji biologicznej peroksysomów w zdrowiu i chorobie" (Peroxisomes) było uzupełnienie luki w wiedzy w zakresie biogenezy oraz roli peroksysomów w organizmach żywych. Opracowano nowatorskie metody i narzędzia, a następnie zastosowano do peroksysomów, z perspektywy genomiki, proteomiki, metabolomiki i bioinformatyki. Europejscy naukowcy uczestniczący w projekcie dokonali oceny fundamentalnej roli peroksysomów w komórkach różnego typu podczas rozwoju i w wieku dojrzałym. Uzyskano ważne informacje na temat mechanizmów i fenotypów molekularnych zaangażowanych w znane i niescharakteryzowane niedobory peroksysomalne, identyfikując jednocześnie potencjalne cele terapeutyczne. Co więcej, jako że peroksysomy oskarżano o modulowanie szeregu chorób, takich jak stwardnienie tętnic, rak czy choroba Alzheimera, zainicjowano wysokowydajne badanie przesiewowe zaangażowanych w ten proces białek peroksysomalnych. Wiedza uzyskana w projekcie Peroxisomes jest dostępna w peroksysomalnej bazie danych, stworzonej przez konsorcjum w celu gromadzenia i rozpowszechniania wszystkich dostępnych informacji. Ponad 140 artykułów naukowych, opublikowanych w ciągu czterech lat przez zespół projektu Peroxisomes, udostępniło ogromną ilość wiedzy na temat peroksysomów w zdrowiu i chorobie. Dodatkowo, sieć powołana w ramach projektu umożliwiła transfer informacji, ekspertyzy, danych oraz efektywną współpracę. Interakcje te będą kontynuowane, promując w ten sposób europejskie badania naukowe w dziedzinie zaburzeń i chorób peroksysomalnych.
