Mechanizmy molekularne ćwiczeń
W ubiegłych latach można było zaobserwować drastyczny wzrost częstości występowania cukrzycy typu 2, otyłości i zespołu metabolicznego. Niezbędne jest podjęcie pilnych środków, by koszty tej epidemii nie okazały się zbyt przytłaczające dla systemów opieki zdrowotnej. Choć czynniki genetyczne mogą predysponować określone jednostki do zachorowań na te schorzenia, czynniki środowiskowe również odgrywają znaczącą rolę. Otyłość i insulinooporność, będące prekursorami cukrzycy typu 2, powstają w wyniku braku równowagi między poborem a zużyciem energii. Wiadomo już, że regularne ćwiczenia, w połączeniu ze zdrową dietą, chronią przed rozwojem tych schorzeń, a także stanowią pierwszą linię leczenia. Konsorcjum finansowanego ze środków UE projektu Exgenesis miało na celu pogłębienie wiedzy na temat mechanizmów molekularnych, które odpowiadają za korzystne skutki ćwiczeń. Partnerzy projektu przeanalizowali skutki terapii wymagającej leżenia w łóżku u młodych mężczyzn o podwyższonym ryzyku wystąpienia cukrzycy typu 2 w wyniku czynników genetycznych lub środowiskowych. Wyniki wykazały, że leżenie w łóżku wywołuje insulinooporność, której nie da się wyrównać przez nośniki wariantów genetycznych TCF7L2, które predysponują do zachorowania na cukrzycę typu 2. Analiza ekspresji genów doprowadziła do identyfikacji genów zaangażowanych w funkcje mitochondrialną i innych nowych genów, które mogą odpowiadać za rozwój insulinooporności. Co ciekawe, wiele ze zmian w ekspresji genów różniło się w zależności od tego, czy dotyczyło to grupy ryzyka wywołanego czynnikami genetycznymi czy środowiskowymi, co dostarczyło wskazówek w sprawie odmiennych reakcji tych grup na brak aktywności fizycznej. Co więcej, zasugerowano, że zmiany epigenetyczne wywołane czynnikami środowiskowymi wpływają na podatność na cukrzycę typu 2. Wyniki projektu Exgenesis powinny doprowadzić do identyfikacji nowych celów dla leków i metod leczenia cukrzycy typu 2, jak również zachęcić do tworzenia nowych polityk promujących zdrowszy tryb życia.
