Optymalizacja technologii komórek macierzystych
Badania komórek macierzystych stanowią bardzo ważną dziedzinę nauk biomedycznych i dostarczają informacji niezbędnych dla podstawowych badań w biologii rozwojowej. Dodatkowo wiąże się z nimi nadzieje leczenia wielu schorzeń neurodegeneracyjnych, cukrzycy, chorób serca i nowotworów. Powodzenie terapii korzystającej z komórek macierzystych jest uzależnione od niezawodnego źródła ludzkich komórek macierzystych oraz wywodzących się z nich komórek zróżnicowanych. Metody hodowania ludzkich zarodkowych komórek macierzystych i dorosłych komórek macierzystych nie zostały jeszcze zoptymalizowane. Brak standardowych protokołów i narzędzi uniemożliwia powtarzanie tych samych wyników w różnych laboratoriach, co prowadzi do powielania prac i kosztów. Ponadto obecne metody nie umożliwiają szybkiego sprawdzania warunków hodowli w celu analizy i optymalizacji. W ramach europejskiego projektu badawczego HYPERLAB ("High yield and performance stem cell lab") współpracowało pięć zespołów akademickich oraz cztery małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP). Celem prac konsorcjum HYPERLAB było opracowanie nowych, zrobotyzowanych metod hodowli komórek oraz nośników i protokołów zapewniających sprawniejsze hodowanie i różnicowanie komórek macierzystych. Od strony technicznej projekt HYPERLAB opracował nowe, zminiaturyzowane techniki mikroautomatyki przepływowej do optymalizacji hodowli i różnicowania komórek macierzystych nadających się do bezpiecznego użycia w leczeniu ludzkimi komórkami macierzystymi. Do hodowli komórek zastosowano trzy nowatorskie techniki zminiaturyzowane: bioreaktory rurkowe, zmodyfikowane krople zawieszone i roboty pipetowe. Najbardziej obiecująca z tych technik zostanie w przyszłości zaadaptowana do różnych zastosowań klinicznych, aby zapewnić szybkie przejście do fazy testów klinicznych. Od strony biologicznej projekt HYPERLAB zajął się określaniem protokołów hodowli i różnicowania z wykorzystaniem opracowanych technologii. Stworzono zoptymalizowane protokoły do generowania komórek macierzystych in vitro, nadające się do zastosowań terapeutycznych. Partnerzy projektu zaprezentowali zebrane dane doświadczalne na konferencjach międzynarodowych, publikując również artykuły w czasopismach naukowych. Więcej informacji można znaleźć w witrynie internetowej projektu . Wyniki projektu HYPERLAB zaprezentowano też w październiku 2011 r. na osobnej sesji podczas konferencji Europejskiego Stowarzyszenia Terapii Genetycznej i Komórkowej (ESGCT). Projekt HYPERLAB pomyślnie wykazał poprawność opracowanych technik. Dalsze prace pozwolą wprowadzić te metody do zastosowań klinicznych w ciągu pięciu lat od zakończenia projektu.
