Postępy w dziedzinie genetyki przeżuwaczy
Zdrowie zwierząt i zrównoważoność są niezbędne dla długofalowej konkurencyjności produkcji małych przeżuwaczy w UE. Odkrywanie podstaw genetycznych cech o decydującym znaczeniu dla zrównoważonego rolnictwa, zwłaszcza w obszarach marginesowych, będzie korzystne dla dobrobytu zwierząt i sektora przeżuwaczy. Finansowany ze środków UE trzyletni wspólny projekt badawczy 3SR (Sustainable solutions for small ruminants) skupiał się na identyfikacji markerów i mutacji dla trzech cech – podatności na zapalenie sutka, odporności na nicienie oraz współczynnika owulacji. Członkowie projektu blisko współpracowali z międzynarodowym konsorcjum genomiki owcy (International Sheep Genomics Consortium (ISGC)) i międzynarodowym konsorcjum genomu kozy (International Goat Genome Consortium (IGGC)) i opracowali opatrzoną licznymi przypisami referencyjną sekwencję genomu owcy (OARv3.1) cenne narzędzie genomiczne stanowiące podstawę dalszych badań. Opracowali oni również chip o wielkości 50 tys. polimorfizmów pojedynczych nukleotydów (SNP) do wykrywania loci cech ilościowych odpowiedzialnych za odporność na nicienie u kóz, który ma być wykorzystywany w nowatorskich strategiach hodowlanych. Najnowocześniejsze techniki genomiczne, w tym przeglądarka genomów o otwartym dostępie, pomogły uzyskać dane dotyczące genomu z około 7 500 zwierząt, sekwencje całego genomu dla 50 owiec i ponad terabajt danych sekwencji RNA. Dane zidentyfikowały mutacje przyczynowe, geny kandydujące, SNP i markery genetyczne dla regionów mających wpływ na badane cechy. Wyniki obejmują poziomy somatycznej liczby komórek (wskaźnik podatności na zapalenie sutka), odporność na nicienie i współczynnik owulacji. Te istotne regiony genomiczne zostaną zbadane przy pomocy narzędzi bioinformatycznych oraz zastosowaniu wysokorozdzielczych map porównawczych zarówno dla owiec jak i kóz. Popularyzacja obejmowała strona projektu, 12 artykułów w czasopismach naukowych, 66 prezentacji na 33 krajowych i międzynarodowych konferencjach i cztery artykuły prasowe. W celu zwiększenia świadomości dotyczącej badań i ułatwienia ich upowszechnienia oraz zastosowania w całym sektorze przeżuwaczy, w ramach projektu 3SR został wydany biuletyn techniczny. Odbyło się siedemnaście spotkań w siedmiu krajach, na których członkowie projektu omawiali implikacje wyników i osiągnięć projektu 3SR z hodowcami, doradcami, zrzeszeniami hodowców, firmami hodowlanymi i przedstawicielami sektora. Partnerzy optymistycznie zakładają, że zidentyfikowane markery genetyczne pomogą zapewnić zwiększoną odporność na zapalenie sutka i zakażenia nicieniami w UE, co przekłada się na znaczną oszczędność kosztów dla przemysłu owczarskiego. Szersza wiedza na temat współczynnika owulacji ma również zapewnić znaczne korzyści pod względem poprawy produktywności.
Słowa kluczowe
Przeżuwacz, genetyka, choroboodporność, rolnictwo, zapalenie sutka, nicienie, współczynnik owulacji