Dlaczego układ odpornościowy zwraca się przeciwko sobie
Choroby autoimmunologiczne występują, gdy układ odpornościowy wytwarza przeciwciała, które atakują i niszczą zdrowe tkanki organizmu. Ponieważ układ odpornościowy zazwyczaj wytwarza przeciwciała, aby chronić organizm przed obcymi organizmami, takimi jak bakterie, niektóre choroby autoimmunologiczne mogą być wywoływane w następstwie zakażenia bakteryjnego. Przeciwciała przeciw cytoplazmie neutrofilów (ANCA) to grupa przeciwciał, które atakują krwinki białe i uszkadzają naczynia krwionośne, powodując schorzenie nazywane zapaleniem naczyń krwionośnych związanym z ANCA (AAV). Odkąd naukowcy odkryli silne powiązania pomiędzy AAV i zakażeniami bakteryjnymi, schorzenie to jest uznawane za idealny model do badania, czy zakażenia predysponują niektóre osoby do zapadania na choroby autoimmunologiczne. W ramach finansowanego ze środków UE projektu INTRICATE (Infectious triggers of chronic autoimmunity) wykorzystywano modele mysie oraz próbki krwi pobrane od setek pacjentów chorych na AAV w celu zbadania przyczyn AAV. Jednym ze znanych celów autoprzeciwciał przeciwko AAV jest białko, które u ludzi, ale nie u myszy, przypomina białka bakteryjne. Możliwe, że u chorych na AAV ludzkie przeciwciała mylą to białko z białkiem bakteryjnym i dlatego go atakują. W celu zbadania tej hipotezy badacze zmodyfikowali genetycznie myszy tak, aby wytwarzały ludzki wariant tego białka, a następnie zakazili je bakteriami. Nie zaobserwowano bezpośredniego związku pomiędzy zakażeniem a wytwarzaniem autoprzeciwciał. Zależność ta jest o wiele bardziej złożona. Aby zrozumieć, dlaczego niektórzy ludzie są bardziej podatni na choroby autoimmunologiczne, naukowcy badali również cechy genetyczne chorych na AAV i odpowiednich bakterii. Zidentyfikowali trzy ludzkie geny powiązane z AAV, a także innych obiecujących kandydatów. Odkryli także geny, które powodują, że pacjenci są podatni na dwie różne choroby autoimmunologiczne, co dostarczyło nowych dowodów, że te dwa schorzenia różnią się pod względem genetycznym. Poznanie przyczyn chorób autoimmunologicznych umożliwi badaczom opracowanie nowych sposobów leczenia. Ponadto zrozumienie odpowiedzi odpornościowych u chorych na AAV może pomóc naukowcom w opracowaniu biomarkerów, które będą wykrywać to schorzenie u pacjentów wykazujących potencjalne objawy AAV.
Słowa kluczowe
Choroby autoimmunologiczne, INTRICATE, autoprzeciwciała, zakażenie bakteryjne, przeciwciała przeciw cytoplazmie neutrofilów (ANCA), zapalenie naczyń krwionośnych związane z ANCA (AAV)
