Ekologizacja flot rybołówstwa głębokomorskiego
Połowy na otwartym morzu stanowią ważne źródło dochodu i zatrudnienia w UE, a odbywają się na Oceanie Atlantyckim, Indyjskim i Spokojnym, a także na Morzu Śródziemnym. Sektor rybołówstwa współpracuje ponadto z krajami rozwijającymi się, takimi jak Wybrzeże Kości Słoniowej, Mauritius, Senegal i Seszele, w których ryby są wyładowywane i przetwarzane. Założeniem projektu "Mitigating adverse ecological impacts of open ocean fisheries" (MADE) było zredukowanie szkodliwych dla środowiska skutków taklowców, których celem połowowym są włóczniki. Innym założeniem było także ograniczenie negatywnych skutków ekologicznych sejnerów wykorzystujących urządzenia do sztucznej koncentracji ryb (FAD) do połowu tuńczyka, a także zbadanie, w jaki sposób FAD oddziałują na zachowanie gatunków ryb pelagicznych. Ryby w naturalny sposób wykazują zainteresowanie obiektami unoszącymi się na powierzchni i to zjawisko wykorzystywane jest poprzez użycie FAD. Taklowce głębinowe natomiast wykorzystują tysiące haczyków przymocowanych do liny głównej o długości wielu kilometrów, podwieszonej do boi. Na nieszczęście młodociane włóczniki i ogromne ilości innych gatunków, takich jak rekiny, żółwie morskie i ptaki morskie są w ten sposób chwytane jako przyłów. Rekiny i żółwie morskie zostają ponadto uwięzione przez sejnery. W związku z tym biolodzy morscy z projektu MADE opracowali środki mające zredukować liczbę przyłowów, wykorzystując swoją wiedzę w dziedzinie biologii i znajomość ekologii gatunków i łowisk. Dzięki projektowi MADE załogi sejnerów są teraz świadome konieczności używania jedynie ekologicznych FAD, a zarówno hiszpańskie, jak i francuskie floty połowowe na Oceanie Indyjskim zaczęły je stosować. Jest to ogromny postęp, ponieważ każdego roku od 0,5 do 1 miliona żarłaczy jedwabistych ginie po zaplątaniu się w sieci podwieszone pod FAD. Załogi wszystkich europejskich sejnerów zostały także wyposażone w podręcznik dobrych praktyk, w celu zmniejszenia liczby rekinów i płaszczek zabijanych przypadkiem w czasie połowów. Wyniki projektu MADE dotyczące sejnerów są rozpowszechniane wśród kapitanów statków największych światowych flot za pośrednictwem warsztatów organizowanych przez fundację ISSF (International Seafood Sustainability Foundation). Sztuczna ekologiczna przynęta (EBAB) opracowana z myślą o taklowcach została dobrze odebrana przez rybaków z wyspy Reunion na Oceanie Indyjskim. Przynęta ta została także z powodzeniem opatentowana w Europie. Wciąż jednak potrzeba wiele pracy, zanim sztuczne przynęty dorównają przynętom naturalnym. Obecnie sporządzany jest wniosek o przeniesienie tego produktu do fazy komercyjnej. Inicjatywa MADE odzwierciedla zainteresowanie konsumentów, wspomagając zrównoważoną eksploatację zasobów rybnych na skalę komercyjną. Wyniki projektu pomogą flotom poławiającym tuńczyka i włócznika zwiększyć poziom zrównoważenia ich działań i zapewnią prawidłowe funkcjonowanie sektora rybołówstwa pod względem gospodarczym i społecznym.
Słowa kluczowe
Rybołówstwo głębinowe, połowy na otwartym morzu, skutki ekologiczne, taklowce, sejnery
