Skuteczne szczepionki przeciw chorobom orbiwirusowym Choroby orbiwirusowe stanowią obecnie jedno z najpoważniejszych wyzwań, przed jakimi stoi europejskie rolnictwo. Szczepionka przeciw nim jest już od dawna pilnie potrzebna. Zdrowie © Thinkstock Wirus choroby niebieskiego języka (BTV), wirus afrykańskiego pomoru koni (AHSV) i wirus krwotocznej choroby zwierzyny płowej (EHDV) są przyczyną cierpienia i śmierci zwierząt w Europie. Wirusy te, odpowiadające za wysoką zachorowalność i umieralność, przenoszone są przez owady z rodziny muchówek, kuczmany, z jednego zwierzęcia na drugie. Dostępne na rynku szczepionki generują reakcję przeciwciał w odpowiedzi na wszystkie białka wirusowe, uniemożliwiając tym samym rozróżnienie między zwierzętami zaszczepionymi a zakażonymi. Istnieje ponadto silne zapotrzebowanie na reakcje odpornościowe chroniące przed różnymi serotypami wirusa. Celem finansowanego przez UE projektu "Development of vaccines for BTV, EHDV and AHSV" (ORBIVAC) było uzupełnienie tych luk i uzyskanie szczepionek poliwalentnych oferujących szeroką ochronną reakcję odpornościową. Chcąc zrealizować ten cel, konsorcjum ORBIVAC zaprosiło do współpracy znaczące przedsiębiorstwa przemysłowe zajmujące się produkcją szczepionek w Europie. Zaprojektowano i z powodzeniem wyprodukowano szereg nowatorskich szczepionek. Do zwalczania BTV stworzono szczepionki poliwalentne zapewniające całkowitą ochronę przeciw wszelkimi serotypami wirusa u owcy i bydła. Podobną skuteczność uzyskano w przypadku białkowych szczepionek przeciw AHSV, które wytwarzają silne przeciwciała neutralizujące dla wszystkich dziewięciu serotypów wirusa. W przypadku EHDV naukowcy przyjęli strategię opartą na cząsteczkach wirusopodobnych, polegającą na ekspresji czterech różnych antygenów podczas immunizacji. Dalsza ewaluacja na małym modelu zwierzęcym wykazała dostateczny poziom immunogeniczności. Poza tymi innowacyjnymi strategiami szczepienia konsorcjum poświęciło wiele uwagi opracowaniu nowatorskich odczynników diagnostycznych do zastosowania w metodach pozwalających odróżnić zwierzęta zakażone od zaszczepionych (DIVA). Obejmują one mikromacierze, oznaczenia w czasie rzeczywistym na bazie reakcji łańcuchowej polimerazy i nowe immunologiczne oznaczenia aktywnych substancji z zastosowaniem enzymów immobilizowanych na sorbentach do serotypowania. Podsumowując, zgodność szczepionek ORBIVAC z przepisami w sprawie DIVA, w połączeniu z ich potencjałem ochrony krzyżowej przed licznymi szczepami wirusa, oferuje nowe, obiecujące podejście do szczepień. Biorąc pod uwagę silny wpływ społeczno-gospodarczy chorób orbiwirusowych, wdrożenie tych szczepionek powinno przynieść korzyści branży hodowli zwierząt i pobudzić gospodarkę rolną w Europie. Słowa kluczowe Szczepionki, choroby orbiwirusowe, przepisy dotyczące BTV, AHSV, EHDV, DIVA
