Związek przewlekłej infekcji wirusowej z cukrzycą
Coraz więcej dowodów wskazuje, że istnieje związek przyczynowo-skutkowy między uporczywą infekcją enterowirusową (EV) a rozwojem zapalenia, które ostatecznie prowadzi do cukrzycy typu 1 (T1D). Uczestnicy finansowanego przez UE projektu PEVNET(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (Persistent virus infection as a cause of pathogenic inflammation in type 1 diabetes - An innovative research program of biobanks and expertise) badali ten potencjalny związek. Na uporczywe infekcje EV prawdopodobnie wpływają geny modyfikujące odpowiedź immunologiczną gospodarza na EV. Aby wykryć EV w trzustce pacjentów cierpiących na T1D, badacze przeprowadzili badania immunohistochemiczne i PCR z odwrotną transkryptazą. Te same próbki dały wynik pozytywny dla aktywnej replikacji wirusa, wskazując w związku z tym na rozwój oporności wirusa EV. Naukowcy z projektu PEVNET przeanalizowali pacjentów z T1D oraz grupę kontrolną pod kątem wrodzonej odpowiedzi immunologicznej na EV. Poszczególne szczepy EV różniły się zdolnością indukowania takiej odpowiedzi. Zidentyfikowano mechanizmy unikania układu odpornościowego gospodarza przez EV. Zdolność szczepów wirusa Coxsackie do indukowania wrodzonych odpowiedzi układu odpornościowego była zróżnicowana i uzależniona od interakcji z plazmocytoidowymi komórkami dendrytycznymi. Receptor EV, czyli immunoreceptor chimeryczny, ulegał ekspresji głównie w komórkach beta, a w innych typach komórek trzustki był mniej liczny. Analiza nacieku komórkowego w trzustce, sprzężona z identyfikacją celów molekularnych cytotoksycznej odpowiedzi limfocytów T przeciw EV, ujawniła naturę i zakres zapalenia trzustki podczas infekcji EV oraz jego wpływ na morfologię i funkcję tego narządu. Wyniki genotypowania próbek od pacjentów z T1D, osób zagrożonych cukrzycą i osób z grupy kontrolnej zasugerowały, że na przebieg infekcji EV wpływają genetyczne warianty dwóch odrębnych loci. Ukazuje to możliwy mechanizm patogenezy T1D u genetycznie podatnych osób zakażonych EV. Przeanalizowano szczepienie na indukowaną przez EV cukrzycę na modelach zwierzęcych i w badaniach klinicznych. Wyprodukowano i oczyszczono wirusopodobne cząstki EV (VLP). Bazująca na VLP szczepionka na EV była silnie immunogenna u myszy, a VLP dobrze sprawdziły się jako antygeny w testach immunologicznych. Skuteczna szczepionka podana we wczesnym dzieciństwie może zapobiegać infekcji EV oraz T1D. W połączeniu ze środkami przeciwwirusowymi, metodę tę można wprowadzić przy stosunkowo niskich kosztach i równocześnie znacznych korzyściach społeczno-ekonomicznych. W związku z tym projekt PEVNET stanowi duży krok w kierunku polepszenia zdrowia populacji UE i całego świata.
