Minimalnie inwazyjne leczenie bólu dolnego odcinka kręgosłupa
Kręgi w kręgosłupie są oddzielone od siebie nawzajem poprzez krążki międzykręgowe (dyski), które umożliwiają gładki przebieg ruchu zginającego. Dysk składa się z elastycznego, galaretowatego rdzenia, tzw. jądra miażdżystego (NP), otoczonego pierścieniem włóknistym: twardą, zewnętrzną warstwą tkanki chrzęstnej włóknistej. Wraz z utratą wody i ciśnienia wewnątrzkręgowego przez NP z wiekiem zwiększa się nacisk mechaniczny na pierścień, co powoduje pęknięcia, zapalenie i naruszenie korzenia nerwu. Jako że choroba zwyrodnieniowa dysków nie ulega samoczynnej poprawie, możliwe leczenie obejmuje leki przeciwzapalne, fizjoterapię lub spondylodezę. Uczestnicy finansowanego przez UE projektu NPMIMETIC(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (Biomimetic nano-fiber-based nucleus pulposus regeneration for the treatment of degenerative disc disease) stworzyli biomimetyczne, bazujące na nanopolimerach żele do minimalnie inwazyjnej regeneracji dysku. Wstępna ocena prawidłowych i zmienionych zwyrodnieniowo dysków wykazała, że kluczowy czynnik determinujący mechaniczne zachowanie dysku to ciśnienie wewnątrzdyskowe, a nie tylko właściwości przepływu płynu w obrębie NP. W przypadku umiarkowanego zwyrodnienia dysków badacze stworzyli i zwalidowali innowacyjne nanobiopolimerowe koniugaty fibrynogenu z kwasem hialuronowym (FBG-HA) funkcjonalizowane za pomocą chondrogenicznych czynników wzrostu (GF). Inny żel charakteryzował się silniejszą aktywnością biologiczną. Zarówno badania in vitro, jak i in vivo potwierdziły ich bezpieczeństwo i możliwość zastosowania. Zaleca się przeprowadzenie dalszych badań w celu wyjaśnienia różnic wyników in vivo oraz in vitro, oraz oceny dawki GF i systemu jego kontrolowanego uwalniania. "Ravioli", czyli odporne na obciążenie NP, stworzono do leczenia cięższych przypadków zwyrodnienia dysków. Implant naśladujący NP składa się z pęczniejącego pod wpływem wilgoci filmu, owiniętego w siateczkę polimerową. Implant jest wytrzymały mechanicznie, zwilżalny i nietoksyczny. Ponadto adhezja i proliferacja komórek na powierzchni siateczki dowiodły słuszności zakładanej zdolności do utrzymania i kontrolowanego uwalniania leku, oraz odporności na siły dużo większe niż fizjologiczne i obciążenie maksymalne. W pilotażowym badaniu in vivo ravioli wykazywały niedostateczne ciśnienie związane z pęcznieniem i utrzymanie implantu, a ponadto wypełniały wywiercone otwory w trzonach kręgów kozy. Potrzebne są dalsze badania, lecz najprawdopodobniej wyniki projektu NPMIMETIC wypełnią lukę między bardziej zachowawczym leczeniem, a radykalną spondylodezą międzytrzonową. Proponowana terapia choroby zwyrodnieniowej dysku to rozwiązanie o minimalnej inwazyjności. Po walidacji poprzez badania kliniczne wszczepialne rusztowanie do regeneracji tkanek będzie stanowić wyczekiwaną metodę minimalnie inwazyjnego leczenia bólu dolnego odcinka kręgosłupa.
Słowa kluczowe
Minimalnie inwazyjne leczenie, DDD, żel, implant NP, ravioli
