Lepsza hodowla małży
Produkcja skorupiaków w Europie jest uzależniona od zmian zachodzących w środowisku, w tym szczególnie tych wpływających na dostępność naturalnego podłoża oraz występowanie chorób. Wylęgarnie są sposobem na pokonanie tych problemów dzięki możliwości bardziej stabilnego dostarczania materiału do rozmnażania oraz prowadzenia hodowli selektywnej w celu poprawy odporności na choroby. Można udoskonalić metody hodowli, aby uczynić je bardziej niezawodnymi, zmniejszyć koszty produkcji materiału rozrodczego i zagwarantować jego jakość. W tym kontekście realizowany był finansowany przez UE projekt REPROSEED, w ramach którego prowadzono badania nad hodowlanymi gatunkami małży. Uczestnicy projektu REPROSEED zajmowali się zarządzaniem stadami rozrodczymi oraz poprawą jakości gamet, larw i materiału rozrodczego oraz udoskonalaniem metod hodowli. Na kolejnych etapach rozwoju badanych gatunków przeprowadzono masowe sekwencjonowanie transkryptów genetycznych, aby uzyskać nowe dane i narzędzia genomiczne. Służą one do identyfikacji genów związanych z nabywaniem różnych zdolności, dojrzewaniem oraz odpowiedzią immunologiczną na stres lub drobnoustroje chorobotwórcze. Ich analiza pozwoliła na lepsze poznanie faz rozwoju oraz ontologii układu odpornościowego. W projekcie zidentyfikowano też markery białkowe umożliwiające określanie jakości jaj i nasienia. Zastosowanie systemów RAS (Recycling Aquaculture Systems) do hodowli larw i postlarw dało bardzo dobre wyniki, które zachęcają do zastąpienia tradycyjnych systemów partiowych lub przepływowych systemami dostosowanymi do poszczególnych gatunków. Systemy RAS znacząco zmniejszają zapotrzebowanie na wodę, energię i silę roboczą oraz zapewniają bardziej stabilne środowisko. Probiotyki podawane larwom przegrzebka powodowały zwiększenie ich przeżywalności, osiadania i wydajności produkcji materiału rozrodczego. Są one obiecującą nową metodą hodowli tych delikatnych larw. Mikrobiom larw i postlarw jest specyficzny i skomplikowany i może wpływać na rozwój małży, czego dowodzi działanie probiotyków. Aby zapobiec skażeniu chorobotwórczymi bakteriami, konieczne jest stosowanie ścisłych reguł sanitarnych, ale także utrzymywanie różnorodności bakterii w hodowli. W ramach projektu REPROSEED stworzono narzędzia do szacowania różnorodności genetycznej materiału rozrodczego małży. Genetyczna różnorodność materiału rozrodczego jest ważna w hodowli małży ze względu na znaczne różnice w sukcesie rozrodczym poszczególnych osobników, szczególnie w programach uzupełniania hodowli lub hodowli selektywnej. Współpraca z europejskimi wylęgarniami mięczaków nawiązana w trakcie realizacji projektu, dzięki badaniu ankietowemu przeprowadzonemu w tym sektorze oraz warsztatom zorganizowanym wspólnie z producentami, wytworzyła dynamikę, dzięki której możliwe będzie prowadzenie dalszych wspólnych działań przez przedstawicieli świata nauki i przemysłu.
Słowa kluczowe
Larwy skorupiaków, wylęgarnie, gatunki małży, zarządzanie stadami rozpłodowymi, hodowla w niewoli
