Leczenie owrzodzenia Buruli
Owrzodzenie Buruli jest rzadkim zakażeniem bakterią Mycobacterium ulcerans, występującym głównie w biednych krajach i dotykającym przede wszystkim afrykańskie dzieci. Obraz kliniczny obejmuje postępującą martwicę skóry, tkanki podskórnej i kości, lecz sposób przenoszenia się choroby pozostaje niejasny. Naukowcy z finansowanego przez UE projektu "Identification and development of vaccine candidates for Buruli Ulcer Disease" BURULIVAC zamierzali zbadać patogenezę owrzodzenia Buruli i mechanizmy odporności, jak również opracowań narzędzia leczenia. Głównym zadaniem projektu było zwiększenie potencjału instytucji partnerskich w Afryce w dziedzinach analizy immunologicznej, leczenia oraz zwalczania choroby. Wśród głównych osiągnięć projektu było opisanie patofizjologii narażenia na mykolakton i identyfikacja cząsteczek docelowych tej toksyny bakteryjnej. Korzystając z oznaczeń biochemicznych, obrazowania komórkowego i modeli zwierzęcych naukowcy odkryli, że mykolakton zaburza strukturę komórek poprzez modyfikowanie ich cytoszkieletu. Podczas zakażenie naruszona zostaje integralność naskórka i w ten sposób rozpoczyna się patogeneza owrzodzenia Buruli. Charakterystyka odpowiedzi immunologicznej pacjentów wskazuje, że u zakażonych występuje ogólne osłabienie układu odpornościowego przy obniżonym poziomie wielu chemokin, cytokin i immunoglobulin. Taki profil był związany z wynikającym z zakażenia spowolnieniem metabolizmu tlenowego i glikolizy. W ramach projektu BURULIVAC prowadzono też szeroko zakrojone badania nad opracowaniem szczepień profilaktycznych. Okazało się, że żywe bakterie pozbawione toksyny mykolaktonowej były skuteczne w uzyskiwaniu ochronnej odpowiedzi immunologicznej przeciw zjadliwym szczepom M. ulcerans. Partnerzy projektu uzyskali też przeciwciała monoklonalne przeciw mykolaktonowi po starannym przesiewie i selekcji wstępnej kandydatów pod kątem ich działania ochronnego w modelu mysim. Ogólnie badanie BURULIVAC zwiększyło świadomość zagrożenia, jakie niesie ze sobą owrzodzenie Buruli oraz dostarczyło infrastruktury i możliwości technologicznych do badań krajom, w których ta choroba występuje. Opracowanie i wprowadzenie na rynek potencjalnej szczepionki przeciwko owrzodzeniu Buruli będzie niewątpliwie stanowić innowacyjną metodę leczenia tej wyniszczającej choroby i zapobiegania jej.
Słowa kluczowe
Szczepionka, owrzodzenie Buruli, martwica, toksyna mykolaktonowa, cytoszkielet, oznaczenie, obrazowanie, metabolizm, przeciwciała monoklonalne