Zmiany związane z wiekiem wywołujące Alzheimera
Choroba Alzheimera jest najczęściej spotykaną formą otępienia starczego, często diagnozowaną u osób w wieku ponad 65 lat. Ta nieuleczalna choroba pogarsza stopniowo stan chorego, aby ostatecznie spowodować jego śmierć. Etiologia tej choroby jest do dziś niejasna. Badania wykazały, że choroba Alzheimera jest związana z powstawaniem w mózgu płytek starczych, będących patologicznymi agregatami białka o nazwie beta-amyloid (A-B). Badania prowadzone nad chorobą Alzheimera skupiają się na je postaci dziedzicznej (rodzinnej); w tego rodzaju przypadkach wykryto, że chorobę powoduje wytwarzanie się patologicznych złogów beta-amyloidu. Rodzinna choroba Alzheimera charakteryzuje się małym wzrostem poziomów białka typu AB42 i typu AB40. Jednakże większość przypadków choroby Alzheimera nie jest uwarunkowana genetycznie (postać sporadyczna). Nie wiadomo, czy starzenie się, jako główny czynnik ryzyka dla sporadycznej postaci choroby, wpływa również na wytwarzanie się złogów beta-amyloidu. UE sfinansowała dwuletni projekt SECRETASE AGING, którego celem było ustalenie, czy związane z wiekiem zmiany wpływają na enzymy odpowiedzialne za produkcję beta-amyloidu. Robocza hipoteza zakładała, że aktywność enzymu gamma-sekretazy, odpowiedzialnego za wytwarzanie beta-amyloidu, zmienia się podczas starzenia się, prowadząc do wystąpienia sporadycznej postaci choroby Alzheimera. Przeprowadzono badania in vitro na neuronach szczura w celu ustalenia, jakie zmiany zachodzącą w gamma-sekretazie. Zaobserwowano wzrost modyfikacji gamma-sekretazy, który prowadzi do zmiany w konformacji i aktywności tego enzymu, przypominającej zmiany zachodzące w chorobie Alzheimera i prowadzącej do zwiększenia poziomu białka AB42 i AB40. Obserwacje te potwierdziły się podczas doświadczeń na modelu myszy. Zmiany w białku beta-amyloid mają cechy identyczne z mutacjami występującymi w rodzinnej postaci choroby Alzheimera. Naukowcy badali również wpływ lipidowej budowy błony komórkowej neuronów na aktywność gamma-sekretazy. Okazało się, że pewne zmiany w lipidach budujących błonę były powiązane ze zmniejszeniem się wytwarzania beta-amyloidu uzależnionego od gamma-sekretazy. Zmiany te są podobne do zmian wykrytych w poziomie lipidów błonowych u chorych na Alzheimera. Badania prowadzone w ramach projektu wykazały, że gamma-sekretaza odgrywa znaczącą rolę w zmianach aktywności beta-amyloidu i w chorobie Alzheimera. W związku z tym w leczeniu choroby Alzheimera w postaci rodzinnej lub sporadycznej leczenie mogłoby być ukierunkowane na ten enzym, możliwe byłoby również modyfikowanie poziomu lipidów błonowych. Opis wyników badań został opublikowany w prestiżowym magazynie EMBO Molecular Medicine.
