Zaawansowane metody i technik monitorowania siedlisk
W ramach projektu CHANGEHABITATS 2 (Network for habitat monitoring by airborne-supported field work – An innovative and effective process in implementation of the Habitat Directive) opracowano procedury i oprogramowanie do monitorowania i mapowania siedlisk przy pomocy innowacyjnych technik gromadzenia danych lotniczych. Aby tego dokonać, w prace zaangażowano producentów danych, specjalistów przetwarzających dane i użytkowników końcowych w celu zbudowania sieci łączącej przemysł i instytucje naukowe. Prace koncentrowały się na dwóch uzupełniających się metodach gromadzenia danych opartych na teledetekcji, zyskujących obecnie na popularności: lotniczym skaningu laserowym (ALS) i obrazowaniu hiperspektralnym (HS). Naukowcy zebrali informacje na temat dostępności, jakości i kompatybilności istniejących informacji dotyczących siedlisk, co zaowocowało stworzeniem dwóch raportów. Metody przeanalizowano pod kątem potencjału w zakresie ręcznego i automatycznego wyprowadzania parametrów siedlisk. Zebrano dane ALS z 10 przelotów nad lasostepem, alkalicznymi terenami trawiastymi i lasami na terenach zalewowych we wschodnich Węgrzech. W zachodnich Węgrzech i wschodnich Niemczech skupiono się na lasach bukowych. ALS umożliwił kategoryzację roślinności terenów trawiastych, oszacowanie warstw martwych drzew i roślinności w lasach oraz monitorowanie jakości siedlisk alkalicznych terenów trawiastych. HS wykorzystano do mapowania gatunków traw w zachodnich Węgrzech. W ramach projektu CHANGEHABITATS 2 przeprowadzono również prace terenowe na tych stanowiskach, poświęcone mapowaniu siedlisk. Objęły one ważne cechy siedlisk dotyczące ochrony przyrody i teledetekcji. Cechy siedlisk ustalone w pracach terenowych skorelowano z parametrami strukturalnymi określonymi w badaniu lotniczym w celu automatycznego wydedukowania parametrów siedlisk. Pozwoliło to na implementację automatycznej identyfikacji warstw lasów na podstawie danych ALS zgodnie ze specyfikacją Natura 2000. Inne badania i modelowanie wykazały, że wyniki oceny siedlisk na podstawie danych ALS i HS są zgodne z aktualnie stosowanym podejściem do badań terenowych. Następnie zespół opracował nowe rozwiązania umożliwiające szybkie tworzenie technologii przetwarzania i interpretacji danych, mających zastosowanie do złożonego pokrycia terenu. Nowe podejście do oceny jakości siedlisk spełnia wymagania dotyczące monitorowania określone dla sieci Natura 2000. Omawiane prace oraz nadal realizowane badania powinny pozwolić na zaoszczędzenie blisko miliarda euro dzięki mniej pracochłonnym i bardziej ekonomicznym pracom terenowym oraz ujednoliceniu i poprawie dokładności danych. Rozwiązania te przyczyniają się też do powstania nowego rynku urządzeń do gromadzenia danych i usług związanych z monitorowaniem i ochroną środowiska.
Słowa kluczowe
Monitorowanie siedlisk, Natura 2000, CHANGEHABITATS 2, lotniczy skaning laserowy, obrazy hiperspektralne
