Komórki macierzyste w leczeniu choroby nerek
Szacuje się, że u niemal 8% Europejczyków rozwinie się przewlekła niewydolność nerek (CKD), co wiąże się z ryzykiem (od umiarkowanego do wysokiego) zatrzymania pracy nerek. W przypadku braku odpowiedniego dawcy organu CKD wiąże się z wysokim ryzykiem śmiertelności i zwykle z dializą nerek. Pomimo tego rosnąca częstotliwość występowania tej choroby oraz niedobór dostępnych organów wymuszają rozwiązania alternatywne w zakresie terapii zastępczej. Dzięki najnowszym odkryciom wskazującym na to, że mezenchymalne komórki zrębowe nerek (kMSC) dysponują wrodzoną zdolnością do regeneracji, strategie mające na celu przywrócenie pracy chorych nerek wydają się być obiecujące. Po uzyskaniu tej wiedzy naukowcy uczestniczący w finansowanym ze środków UE projekcie "Stem-cell based therapy for kidney repair" (STELLAR) badają skuteczność komórek kMSC w zatrzymaniu zwłóknienia organu i wymuszeniu naprawy tkanki. W teorii powinno to doprowadzić do przywrócenia normalnej pracy nerek. Dzięki zgromadzeniu australijskich i europejskich ekspertów z tej dziedziny, projekt STELLAR zaowocował opracowaniem protokołów służących do wyizolowania komórek kMSC i scharakteryzowania ich właściwości. W porównaniu z dobrze scharakteryzowanymi komórkami MSC pochodzącymi ze szpiku kostnego lub krwi pępowinowej, komórki kMSC cechuje podobny fenotyp. Jednak komórki kMSC cechują się wyższym potencjałem leczenia ran nabłonkowych oraz waskulogenezy. Wgląd w mechanizmy tych właściwości ujawnił procesy transkrypcyjne zachodzące za pośrednictwem genów homeotycznych, które mogłyby być związane z regeneracyjnymi właściwościami nerek. W kolejnej fazie projektu partnerzy skoncentrują swoje działania na terapeutycznym wpływie komórek MSC w konkretnych modelach choroby oraz ich ekspansji i różnicowaniu się na dużą skalę. Wśród tych celów znajduje się również zrozumienie procesu włóknienia oraz identyfikacja biomarkerów w celu monitorowania skutków terapii regeneracyjnej nerek z zastosowaniem komórek kMSC. Rozpowszechnienie działań podjętych w ramach projektu za pośrednictwem mediów społecznościowych położyło nacisk na społecznościowy wpływ projektu STELLAR. Faktycznie zakłada się, że przełożenie podstawowej wiedzy uzyskanej podczas realizacji projektu na kliniczny produkt w postaci terapii komórkowej przyniesie korzyści dla osób cierpiących na chorobę nerek na całym świecie.
Słowa kluczowe
Choroba nerek, medycyna regeneracyjna, mezenchymalne komórki zrębowe, terapia oparta na komórkach macierzystych, regeneracja nerek
