Innowacyjna terapia jaskry neowaskularnej
Jaskra neowaskularna to bardzo agresywna odmiana jaskry, która obejmuje niemal 4% wszystkich przypadków jaskry. Związana jest głównie z niedokrwiennym zakrzepem żyły środkowej siatkówki (iCRVO) i często prowadzi do utraty wzroku, a także do usunięcia gałki ocznej ze względu na dotkliwy ból. Obecnie stosowane metody terapii obejmują obniżanie ciśnienia śródgałkowego, terapię laserową oraz podawanie związków antyangiogennych. Jednak ich ograniczona skuteczność wiąże się z koniecznością opracowania nowych strategii alternatywnych do stosowania we wczesnych stadiach jaskry neowaskularnej. Mając to na uwadze, partnerzy finansowanego przez UE projektu "European consortium for the study of a topical treatment of neovascular glaucoma" (STRONG) zaproponowali inne podejście, mające na celu wstrzymanie uwalniania czynników angiogennych. Podstawą tej strategii jest zastosowanie oligonukleotydów antysensownych do przeciwdziałania substratowi receptora insulinowego IRS-1. Wyniki wcześniejszych badań wskazują, że tego rodzaju oligonukleotydy mogą hamować wydzielanie czynniku wzrostu śródbłonka naczyniowego, który zdaje się odgrywać kluczową rolę w patogenezie jaskry neowaskularnej. Uczestnicy projektu STRONG ocenią skuteczność, z jaką oligonukleotydy antysensowne hamują neowaskularyzację w ramach randomizowanej próby fazy II/III. Przebadają również dużą kohortę pacjentów w celu uzyskania informacji na temat naturalnego rozwoju jaskry neowaskularnej, ze zwróceniem szczególnej uwagi na czynniki ryzyka oraz biomarkery rozwoju i postępów tej choroby. Następnym celem jest usprawnienie wczesnej diagnostyki jaskry neowaskularnej poprzez obrazowanie oraz analizy biomorfometryczne. Członkowie konsorcjum projektu uzyskali zgodę na przeprowadzenie prób klinicznych, które umożliwią przetestowanie zastosowania oligonukleotydów antysensownych w profilaktyce jaskry neowaskularnej. Do tej pory zainteresowanie udziałem w tych próbach wyraziło 28 ośrodków z 7 krajów. Przygotowanie większości dokumentów oraz standardowych procedur postępowania sfinalizowano wraz z opracowaniem elektronicznego systemu gromadzenia danych. Wyniki prób klinicznych prowadzonych w ramach projektu STRONG powinny umożliwić zweryfikowanie skuteczności ukierunkowanego zapobiegania angiogenezie jako innowacyjnej metody leczenia jaskry neowaskularnej po niedokrwiennym zakrzepie żyły środkowej siatkówki. Miejscowy, nieinwazyjny charakter proponowanej interwencji zapewnia jej znaczącą przewagę nad stosowanymi dotąd procedurami.
Słowa kluczowe
Jaskra neowaskularna, terapia tropikalna, oligonukleotydy antysensowne, angiogeneza, iCRVO
