Odpowiedź na uszkodzenie DNA
Komórki odpowiadają na stres genotoksyczny poprzez liczne szlaki, określane zbiorczym mianem odpowiedzi na uszkodzenie DNA. Mechanizmy monitorowania zapewniają naprawę DNA lub śmierć komórki, aby uniknąć przeniesienia mutacji do komórek potomnych. Mimo że szlaki naprawy DNA zostały szeroko zbadane, mało wiadomo na temat wpływu regulatorów potranskrypcyjnych, takich jak białka wiążące RNA (RNA-binding proteins, RBP), na odpowiedź na uszkodzenia DNA. W związku z powyższym, finansowany przez UE projekt "Global characterization of post-transcriptional regulatory interactions in DNA damage response" (POSTSCRIBEDNADAMAGE) miał na celu zbadanie, które RBP wiążą molekuły mRNA w odpowiedzi na uszkodzenie DNA. Stworzono w związku z tym macierz do identyfikacji białek, których wiązanie mRNA zmienia się pod wpływem promieniowania jonizującego w komórkach raka sutka. Uzyskano z tych komórek kompleksy białko–mRNA i poddano analizie metodą spektroskopii masowej, aby ocenić specyficzne dla odpowiedzi na uszkodzenie DNA zmiany w oddziaływaniu mRNA–białko. Korzystając z tej metody badacze mogli wykryć wiązanie mRNA przez prawie 200 dodatkowych białek w odpowiedzi na promieniowanie jonizujące. Pośród tych białek wykryto jądrowe RBP, białka uczestniczące w biogenezie rybosomów i znane już RBP uczestniczące w odpowiedzi na uszkodzenie DNA. Dalsze prace umożliwiły odkrycie ponad 12 000 zdarzeń typu wiązanie białko–mRNA podczas odpowiedzi na uszkodzenie DNA. Wymagane są dalsze prace wyjaśniające ich dokładną rolę mechanistyczną w tym procesie. Jak dotąd stwierdzono, że transkrypty uczestniczące w kontroli cyklu komórkowego wiążą więcej RBP w odpowiedzi na uszkodzenie DNA. Identyfikacja potranskrypcyjnej natury odpowiedzi na uszkodzenie DNA daje nowe spojrzenie na zdarzenia regulacyjne po uszkodzeniu DNA. Ostatnio odkryty udział RBP w chorobach u ludzi sprawia, że to badanie wiele wnosi do badań medycznych. Opisując deregulację szlaku odpowiedzi na uszkodzenie DNA w przypadku nowotworzenia, odkrycia te mogą zapewnić nowe cele molekularne dla przyszłych terapii przeciwnowotworowych.
Słowa kluczowe
Odpowiedź na uszkodzenie DNA, regulatory potranskrypcyjne, białka wiążące RNA, nowotwór złośliwy