Przeciwciała zapobiegające zakażeniu gronkowcem
Gronkowiec złocisty to bakteria wywołująca zarówno zakażenia szpitalne, jak i pozaszpitalne. Zakażenie może skutkować poważnymi i potencjalnie śmiertelnymi powikłaniami, np. zapaleniem wsierdzia lub zapalenie opon mózgowych, a bakteria potrafi także zainfekować wszczepione urządzenia medyczne. Nadmierne stosowanie antybiotyków doprowadziło do pojawienia się gronkowca złocistego opornego na metycylinę (MRSA). MRSA wykazuje niską podatność nawet na antybiotyki szerokiego spektrum działania oraz stosuje różnorodne strategie unikania odpowiedzi układu odpornościowego. Oznacza to, że pilnie potrzebne są nowe interwencje terapeutyczne. Podawanie różnych przeciwciał monoklonalnych jest coraz częściej uważane za możliwą alternatywną metodę leczenia. Uczestnicy finansowanego ze środków UE projektu COMPSTAPH postanowili uzyskać takie przeciwciała ludzkie, neutralizujące wirulencję gronkowca złocistego. Prace koncentrowały się na atakującym układ odpornościowy i wspierającym wirulencję zewnątrzkomórkowym białku wiążącym fibrynogen (Efb). Aby zbadać mechanizmy działania Efb, uczeni opracowali model ex vivo model zakażania krwi (bakteremii) gronkowcem złocistym, pozwalający na całościową ocenę stanu zdrowia człowieka. Ustalono, że dodanie Efb zwiększa przeżywalność patogenów poprzez uczynienie ich "niewidzialnymi" dla układu odpornościowego. Ludzkie przeciwciała Efb wyizolowano po przeprowadzeniu szeroko zakrojonego badania przesiewowego w bibliotece przeciwciał. Aby określić, które przeciwciała blokują wiązanie Efb z białkiem C3d, naukowcy opracowali test konkurencyjny ELISA. Najskuteczniejsze przeciwciała przetestowano w modelu bakteremii, aby rozpoznać wiodące cząsteczki cechujące się skutecznością terapeutyczną. W celu zbadania, czy przeciwciała te można wykorzystać jako szczepionkę poliwalentną, konsorcjum sprawdziło ich skuteczność w modelu in vivo zakażenia nerek. Leczenie myszy zaledwie jedną dawką blokujących przeciwciał pozwoliło na znaczące obniżenie zakażenia bakteryjnego nerek i ograniczenie stanu zapalnego. Przeciwciała te pozostawały w obiegu i działały przez co najmniej 36 godzin, co było argumentem przemawiającym za dalszym wykorzystaniem innych modeli chorób. Wyniki badania COMPSTAPH wskazują na skuteczność pasywnej immunizacji poprzez podawanie przeciwciał, będące efektywną strategią przeciwko zakażeniom gronkowcem złocistym. Biorąc pod uwagę negatywne skutki zakażeń S. aureus, stworzenie szczepionki jest niezwykle pilnym zadaniem.
