Syntezowanie leków pochodzenia naturalnego
Produkty naturalne są cennym źródłem substancji leczniczych, a ich różnorodność strukturalna i sposób działania pomaga w poprawie skuteczności leczenia różnych ważnych chorób, w tym infekcji wirusowych i bakteryjnych, jak również nowotworów. Likoryna występuje w wielu odmianach lilii, które potrafią być wysoce toksyczne w przypadku spożycia w dużych ilościach. Jednym ze znanych działań alkaloidów likoryny jest hamowanie syntezy białek. Wykorzystanie pełnego repertuaru biologicznych właściwości produktów z likoryny jest jednak utrudnione ze względu na ograniczoną dostępność wielu naturalnych alkaloidów z tej rodziny oraz z uwagi na brak wydajnej metody syntezy chemicznej. W ramach finansowanego ze środków UE projektu METALK zaproponowano nową metodę, która ma umożliwić wydajną syntezę chemiczną tych złożonych produktów naturalnych i ich pochodnych na potrzeby przyszłych testów biologicznych. Zaproponowana metoda syntezy powinna być elastyczna i wszechstronna, tak by umożliwić uzyskanie różnych alkaloidów likoryny, a także jej analogów. Zbadano i opracowano jeden z etapów aldolizacji iminoeterów, wykorzystując kwas Lewisa do przeciwdziałania naturalnej odwracalności reakcji. Etap ten pozwala na uzyskanie ważnego prekursora syntetycznego szlaku prowadzącego do alkaloidów likoryny. Co ważne, nowa metoda umożliwia także uzyskanie enancjomerycznie czystej postaci inhibitora neuroprzekaźników w zaledwie czterech krokach. Projekt METALK przyczynił się do opracowania metod syntezy różnych alkaloidów likoryny. Teraz efektem powinna być możliwość syntezy wielu kongenerów oraz ich kompleksowej charakterystyki. Powinny one być szczególnie interesujące dla sektora farmaceutycznego i ułatwić szeroko zakrojone testowanie produktów i analogów likoryny jako potencjalnych leków.
Słowa kluczowe
Rak, likoryna, alkaloid, inhibitor neuroprzekaźnika, lek
