Zapobieganie upadkom u osób starszych: wartość dodana interwencji motorycznej i poznawczej
Starzenie się wiąże się często z pogorszeniem funkcji fizycznych i poznawczych, przyczyniając się do zwiększenia ryzyka upadków i poważnych urazów. Interwencja minimalizująca takie ryzyko pozwoliłaby znacząco obniżyć koszty opieki medycznej, a jednocześnie poprawić jakość życia osób starszych. Odpowiednia metoda interwencji powstała w ramach projektu V-TIME(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (Virtual reality-treadmill combined intervention for enhancing mobility and reducing falls in the elderly), finansowanego ze środków UE. Innowacyjny system łączy w sobie trening na bieżni z rzeczywistością wirtualną. Pacjenci chodzą po bieżni, wykonując jednocześnie trudne zadania poznawcze, mające istotne znaczenie dla bezpiecznego chodzenia. Wyniki tych badań, opublikowane w prestiżowym czasopiśmie Lancet, wskazują na poprawę kontroli motorycznej i sprawności fizycznej, a także zmniejszenie liczby upadków. Badanie dowiodło, że połączenie technologii pozwala efektywnie zaspokoić potrzeby zagrożonych pacjentów. Interdyscyplinarny zespół ocenił ponad 300 pacjentów, spośród których 245 ukończyło cały trwający 6 tygodni trening oraz 6-miesięczne badania kontrolne. Analiza danych wskazuje, że interwencja zmniejszyła częstość upadków o około 40% skuteczniej niż w przypadku stosowania samego treningu na bieżni. Wyniki te ukazują wartość intensywnego treningu dla docelowej grupy wiekowej oraz wartość dodaną treningu w środowisku wirtualnym. Dowodzą też szczególnie korzystnego działania treningu na pacjentów z chorobą Parkinsona. Trening z wykorzystaniem rzeczywistości wirtualnej zmniejszył ryzyko upadku u takich osób o 55% skuteczniej niż przy zastosowaniu samej bieżni, przyczyniając się równocześnie do poprawy ich funkcji poznawczych, zmysłu równowagi, kontroli motorycznej oraz jakości życia. Program treningowy pomógł też w wydłużeniu kroku, dystansu między stopami oraz strategii omijania przeszkód. Techniki takie sprawdziły się też dobrze w świecie rzeczywistym. O ile 100% uczestników informowało o co najmniej dwóch upadkach w okresie 6 miesięcy przed rozpoczęciem badania, to w ciągu 6 miesięcy po treningu około 40% z nich nie miało żadnych upadków. Kolejne 20% miało tylko 1 upadek w tym okresie. Program treningowy V-TIME przyczynił się do znacznego zmniejszenia ryzyka upadków oraz ograniczenia ich konsekwencji. Efektem powinna być poprawa jakości życia osób starszych oraz obniżenie kosztów publicznej opieki zdrowotnej.
