Molekularne czynniki determinujące w zespole metabolicznym
Apolipoproteina E (APOE) wiąże lipoproteiny i bierze udział w ich usuwaniu. U ludzi, allel ApoE4 jest powiązany z podwyższonym ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, ale mechanizm ich powstawania nie został jeszcze dokładnie poznany. Celem finansowanego przez UE projektu APOMET (Apolipoprotein E gene in the metabolic syndrome) było zbadanie roli APOE w ZM. W tym celu naukowcy zastosowali podejście interdyscyplinarne, które obejmowało analizę in vivo transgenicznych myszy oraz analizę epidemiologiczną populacji ludzkich. Naukowcy oparli analizę epidemiologiczną na kohorcie Aragon Workers Health Study (AWHS), trwającym badaniu, którego celem jest zbadanie genetycznych czynników determinujących oraz zwyczajów stylu życia w chorobach układu krążenia. Badając tę kohortę, naukowcy odkryli związek pomiędzy APOE2 i podwyższonym BMI, a także związek zależny od dawki pomiędzy allelem ApoE4 a podwyższonym ryzykiem ZM. Aby wyjaśnić mechanizmy molekularne leżące u podstaw zmian metabolicznych wywołanych przez APOE, naukowcy pracowali nad potwierdzeniem hipotezy, że APOE4 była odpowiedzialna za zmianę metaboliczną w całym ciele w kierunku podwyższonego utleniania lipidów. W tym celu wykorzystali "zhumanizowane" myszy, w których endogenny gen ApoE zastąpiono allelem ApoE3 lub ApoE4. Wyniki wskazują, że myszy z allelem ApoE4 wykorzystywały tłuszcze jako źródło energii, a nie węglowodany. Miały również podwyższoną temperaturę ciała, zwiększoną tolerancję na zimno i bardziej metabolicznie czynną tkankę tłuszczową brunatną w porównaniu z myszami z allelem ApoE3. Te wyniki sugerują, że myszy ApoE4 mogą nie przybierać na wadze poprzez globalną zmianę metaboliczną kierowaną przez APOE4 w kierunku utleniania tłuszczów. Podsumowując, wyniki badania APOMET potwierdziły związek między APOE a metabolizmem. Jest to pierwszy najważniejszy krok do opracowania terapii kierowanych przez APOE dla dużego procentu populacji dotkniętego różnymi chorobami metabolicznymi.
Słowa kluczowe
Zespół metaboliczny, tłuszcz, apolipoproteina E, APOMET
