Wgląd w sytuację starzejących się migrantów w Europie
Na wzrost liczby migrantów w zaawansowanym wieku wpływa szereg czynników. Staje się też coraz bardziej oczywiste, że część z nich osiąga wiek emerytalny w miejscu docelowym, podczas gdy inni decydują się na migrację, doczekawszy emerytury. W ramach finansowanego ze środków unijnych projektu AGEWELL (Ageing migrants’ well-being: The structuring of local welfare provisions at the intersection of public, private, third sector and the family) zgromadzono szereg informacji na temat szwajcarskich migrantów, lokalnych programów świadczeń społecznych oraz usług w zakresie opieki. Przedmiotem prowadzonych badań był sposób postrzegania starszych migrantów przez rozmaite instytucje, realizacja świadczeń społecznych, a także grupa mieszkających w Szwajcarii osób starszych narodowości niemieckiej i włoskiej. Partnerzy projektu przeprowadzili 57 rozmów z niemieckimi i włoskimi migrantami powyżej 63 roku życia, a także w obrębie grupy fokusowej w kantonach Bazylea, Genewa i Ticino. Ponadto przeprowadzono rozmowy z 33 przedstawicielami instytucji realizujących świadczenia dla osób starszych, w tym migrantów. W skład tej grupy weszli rozmaici formalni dostawcy usług w zakresie opieki z sektora publicznego i prywatnego, a także dostawcy nieformalni, tacy jak rodzina. Po pierwsze badanie wykazało, że starsi migranci rzadko kontaktują się z instytucjami. Zazwyczaj tego rodzaju komunikację ułatwiają im dorosłe już dzieci, które są dobrze zintegrowane ze społeczeństwem i biegle władają językiem francuskim lub niemieckim. Przedstawiciele lokalnych instytucji z wymienionych trzech kantonów mają świadomość różnorodności tej grupy. Instytucje nie marginalizują jej ani nie postrzegają jako przeciwstawnej lub odmiennej od osób narodowości szwajcarskiej. Co więcej, wyniki badania dowodzą, że liczba specjalistycznych usług socjalnych ukierunkowanych na grupę starszych migrantów jest niewystarczająca. Realizowane są one przede wszystkim przez stowarzyszenia migrantów. Dostosowane do indywidualnych potrzeb usługi sektora publicznego zależą w dużej mierze od dyspozycyjności czasowej dostawców oraz cech odbiorców. Jednym z możliwych rozwiązań tego problemu jest przygotowanie oficjalnych polityk uwzględniających różnice kulturowe, a także dążenie do większej wymiany doświadczeń między badaczami a decydentami politycznymi w ramach procesu opracowywania specjalistycznych usług. Badania dotyczące różnorodności niemieckich i włoskich migrantów pokazują, że stowarzyszenia reprezentujące grupy etniczne mają kluczowe znaczenie dla socjalizacji i wymiany informacji. Obie grupy są świadome faktu, że zdanie się na rodzinę w zakresie opieki nad osobą starszą ma swoje ograniczenia, dlatego gdy znajdują się w potrzebie, preferują formalną opiekę pielęgnacyjną w domu. Projekt AGEWELL pozwolił lepiej zrozumieć lokalne polityki dotyczące świadczeń społecznych, które przyczyniają się do podniesienia jakości życia starzejących się migrantów.
Słowa kluczowe
Starzejący się migranci, starsi migranci, jakość życia, AGEWELL, lokalne świadczenia społeczne
