Co się z nimi stało? Luki stratygraficzne w późnym plejstocenie
W projekcie HIATUS LPLEIS IBERIA (Testing population hiatuses in the Late Pleistocene of Central Iberia: a geoarchaeological approach) zbadano interakcję pomiędzy ludźmi żyjącymi w starożytności około 60 000 do 20 000 lat temu a ich środowiskiem. Zgodnie z ustalonymi modelami trwałe osadnictwo ludzkie w regionie byłoby możliwe dopiero pod koniec maksimum ostatniego zlodowacenia po wycofaniu się lodu. Jednak ta teoria jest obecnie kwestionowana w związku z najnowszymi danymi pozyskanymi z południowych terenów podgórskich leżących u stóp łańcucha górskiego w środkowej części Półwyspu Iberyjskiego. Zdaniem partnerów projektu nowe badania terenowe dowiodą, że tradycyjne modele były nieobiektywne ze względu na brak badań w środkowej części Półwyspu Iberyjskiego – dotychczasowe badania dotyczyły regionów przybrzeżnych półwyspu. W związku z tym przeprowadzono badania terenowe i laboratoryjne na trzech stanowiskach paleolitycznych położonych w północno-zachodniej części hiszpańskiej prowincji Guadalajara. Zastosowano techniki interdyscyplinarne, takie jak analiza geoarcheologiczna wysokiej rozdzielczości, technologia litowa i datowanie chronometryczne. Wykazano, że te trzy stanowiska zawierają głównie złoża geoarcheologiczne in situ i na ich podstawie zarejestrowano obecność człowieka neandertalskiego i współczesnego. Pyłki, węgiel drzewny, małe ssaki (takie jak myszy) i fitolity stanowiły nieocenione dowody podczas badań środowiskowych i klimatycznych tego obszaru. Ponadto badania palinologiczne i analiza mikrofauny zaowocowały stworzeniem szczególnie dokładnych markerów potencjalnych refugiów ekologicznych, a szczątki zwierząt i kamienne artefakty pozwoliły na odkrycie interesujących strategii przetrwania. Naukowcy odkryli również, że neandertalczycy wykorzystywali głębokie jaskinie do konkretnych działań i potwierdzili obecność wyspecjalizowanej produkcji kwarcowej. Dzięki projektowi HIATUS LPLEIS IBERIA poszerzono wiedzę na temat dynamiki populacji oraz interakcji człowiek-środowisko w środkowej części Półwyspu Iberyjskiego w okresie późnego plejstocenu. Do przełomowych rezultatów projektu należy ponowna ocena teorii głoszącej, iż region był niezamieszkały podczas późnego okresu pleniglacjalnego oraz udowodnienie przetrwania późnych neandertalczyków na południe od dorzecza rzeki Ebro.
Słowa kluczowe
Luka stratygraficzna, środkowa część Półwyspu Iberyjskiego, HIATUS LPLEIS IBERIA, maksimum ostatniego zlodowacenia, neandertalczyk
