Już czas, aby budynki użyteczności publicznej w Europie stały się ekologiczne
W Europie budynki odpowiadają za ponad 40% całkowitego zużycia energii i 1/3 ogólnych emisji CO2. Prawie połowa europejskich budynków powstała przed 1960, a 90% – przed 1990 rokiem, co oznacza, że ich efektywność energetyczna nie spełnia współczesnych standardów. W ramach finansowanego ze środków unijnych projektu RESSEEPE (Retrofitting solutions and services for the enhancement of energy efficiency in public edification) zaproponowano rozwiązania poprawiające efektywność energetyczną starszych budynków. „Staraliśmy się zwiększyć potencjał w zakresie modernizacji europejskich budynków użyteczności publicznej poprzez rozwinięcie, adaptację, prezentację i ocenę kilku innowacyjnych technologii modernizacyjnych” – mówi koordynator projektu Giulia Barbano. Zadanie uczestników projektu było szczególnie trudne, ponieważ musieli oni brać pod uwagę różne dziedziny, rozwiązania i interesariuszy. Zespół zbadał rozwiązania mogące znacząco poprawić efektywność energetyczną budynków użyteczności publicznej – od skuteczniejszej izolacji termicznej i zaawansowanych systemów sterowania po wydajne oświetlenie i technologię ogniw słonecznych. Równocześnie uwzględnił potrzeby użytkowników końcowych, aby zwiększyć prawdopodobieństwo dobrego przyjęcia działań modernizacyjnych. Zaawansowane technologie modernizacji energetycznej Dążąc do realizacji swoich celów, zespół RESSEEPE opracował kilka najnowocześniejszych aktywnych i pasywnych technologii modernizacyjnych. „Większość tych technologii została doprowadzona do stadium funkcjonalnego prototypu i zastosowana w dwóch budynkach demonstracyjnych: szpitalu Terassa pod Barceloną i budynku im. Johna Lainga na Uniwersytecie w Coventry w Wielkiej Brytanii” – wyjaśnia Barbano. „Pracowaliśmy również nad trzema innymi budynkami demonstracyjnymi w Hiszpanii, Szwecji i Wielkiej Brytanii – budynki te zostały zmodernizowane przy użyciu obecnie dostępnych technik”. Najnowocześniejsze technologie rozwijane w ramach projektu obejmują zaprawę ciepłochronną na bazie aerożelu, kapsułkowane próżniowe panele izolacyjne (VIP, Vacuum Insulation Panels), elektrochromowe okna zmieniające swoją przejrzystość i kolor pod wpływem energii słonecznej oraz wentylowaną elewację z paneli VIP, paneli słonecznych i superkondensatora. „Opracowaliśmy również nowy typ kolektora słonecznego płaskiego oraz technologię magazynowania energii do pasywnego chłodzenia z wykorzystaniem materiałów zmiennofazowych” – dodaje Barbano. Kluczowym elementem projektu była ocena efektywności obiektów demonstracyjnych przed i po modernizacji. W tym celu stworzono osobne panele monitorujące dla każdego obiektu, jak również symulacje oraz rozwiązania informatyczne niezbędne dla wsparcia procesu decyzyjnego. „Program demonstracyjny wykazał potencjalną redukcję zużycia energii i emisji gazów cieplarnianych nawet o 70%, czyli 2000 ton CO2 rocznie”. Ocena wyników ujawniła również znaczący pozytywny wpływ społeczny w szkołach i szpitalach biorących udział w projekcie, co zostało zweryfikowane przez zaangażowanie użytkowników do współpracy. Nowy zestaw narzędzi pomocny przy modernizacji budynków Efektem projektu są cenne dane i rekomendacje dotyczące modernizacji budynków użyteczności publicznej. „Głównym rezultatem projektu jest zestaw narzędzi modernizacyjnych, zawierający rozwiązania przeznaczone specjalnie dla tej branży” – mówi Barbano. Zestaw narzędzi zawiera 13 rozwiązań – większość gotowych do wprowadzenia na rynek – obejmujących oprogramowanie i technologie monitorowania, jak również konkretne schematy interwencji dla budynków pasywnych i aktywnych. Podmioty branżowe będą mogły również skorzystać z innych bardzo obiecujących rozwiązań, które wymagają jednak dalszych badań i prac rozwojowych. W zależności od doboru technologii rozwiązania wchodzące w skład zestawu narzędzi mogą umożliwić osiągnięcie amortyzacji inwestycji po 6 latach i obniżenie zapotrzebowania energetycznego budynku średnio o 56%. To może przełożyć się na oszczędności w wydatkach na energię do 26 EUR na metr kwadratowy w skali roku, czyli ponad 25 milionów EUR rocznie dla dużego budynku użyteczności publicznej. Ponadto warto zauważyć, że branża modernizacyjna jest w stanie stworzyć od 160 000 do 280 000 nowych miejsc pracy do 2020 roku.
Słowa kluczowe
RESSEEPE, budynki użyteczności publicznej, modernizacja, technologie modernizacyjne, zużycie energii, próżniowe panele izolacyjne, elewacje wentylowane
