Zmiana sposobu korzystania z energii
Duża część zużywanej przez nas energii jest marnowana w wyniku niskiej efektywności energetycznej budynków oraz nieumiejętnego korzystania z ogrzewania i oświetlenia. Wg danych Komisji Europejskiej w 2014 roku gospodarstwa domowe zużyły 25% całkowitej ilości energii wyprodukowanej w UE. Większość inicjatyw, których celem jest zmniejszenie tej liczby, skupia się na rozwiązaniach technologicznych, w tym modernizacji budynków oraz ich instalacji grzewczych i klimatyzacyjnych. „To jednak nie wystarczy” – mówi koordynator projektu NATCONSUMERS, Zoltan Kmetty z węgierskiej firmy konsultingowej Ariosz zajmującej się doradztwem energetycznym. „Przy takim podejściu często ignoruje się czynniki wpływające na zachowanie użytkowników i nie uwzględnia tendencji konsumentów. To największa przeszkoda ograniczająca powszechność stosowania produktów o większej efektywności energetycznej”. „Informacje zwrotne od konsumentów to kluczowy element umożliwiający nam znalezienie sposobu na zmianę ich sposobu myślenia. Oznacza to, że musimy sprawić, aby klienci mieli lepszy wgląd w ilość zużywanej przez siebie energii i mogli ją kontrolować” – twierdzi Kmetty. Dostarczanie spersonalizowanych porad dotyczących poprawy efektywności energetycznej gospodarstw domowych jest nazywane „podejściem bazującym na opiniach zwrotnych”. Przeprowadzone dotąd badania wykazały, że takie podejście jest bardziej skuteczne niż zwykłe dostarczanie ogólnych informacji. „Uważamy, że dobrze dobrane podejście oparte na opiniach zwrotnych pozwala zmniejszyć zużycie energii o 10%” – dodaje Kmetty. Aby to osiągnąć, konsorcjum NATCONSUMERS opracowało tzw. „egocentryczny ramowy program doradczy” wyróżniający się tym, że porady dotyczące zwiększenia efektowności energetycznej są dostosowywane do potrzeb danego gospodarstwa domowego. Zespół stworzył model dzielący konsumentów zależnie od sposobu korzystania przez nich z energii (mierzonej za pomocą inteligentnego licznika) oraz pozycji społeczno-gospodarczej, która ma wpływ na szacowaną wielkość zużycia oraz sposób myślenia i wartości wyznawane przez konsumentów. „Na tej podstawie jesteśmy w stanie określić, czym zainteresowali się członkowie danego gospodarstwa – przykładowo obniżeniem kosztów utrzymania, ochroną środowiska czy korzystaniem z nowych gadżetów technologicznych” – wyjaśnia Kmetty. Po przeanalizowaniu danych z pięciu krajów zespół odkrył, że może podzielić wszystkie gospodarstwa domowe na różne kategorie zależnie od wzorców zużycia energii. To pomogło określić treść komunikatów z poradami kierowanych do różnych gospodarstw. Bazując na uzyskanych wynikach, konsorcjum zbudowało „Natural Language Generator” – system zdolny do generowania łatwych do odczytania przez syntezator mowy wskazówek utrzymanych w formacie konwersacyjnym. „Dzięki temu program może komunikować się z użytkownikami w naturalny, inteligentny emocjonalnie sposób bez użycia żargonu i słownictwa technicznego, zaś używany przez system język ewoluuje i zmienia się zależnie od rozmówcy” – uzupełnia Kmetty. „Język ten może obejmować też obrazy, światło i dźwięki”. Stworzony system komunikuje się z użytkownikami za pośrednictwem wielu różnych kanałów, przypominając im o konieczności zmniejszenia zużycia energii. Wszyscy zainteresowani, w tym partnerzy technologiczni, organizacje konsumenckie, firmy zajmujące się doradztwem energetycznym, decydenci polityczni oraz badacze, mogli wypróbować prototypowe narzędzie internetowe i uznali je za bardzo obiecujące. Jak podsumowuje Kmetty: „Narzędzie NATCONSUMERS może, w dłuższej perspektywie, zmienić zachowanie gospodarstw domowych oraz zmniejszyć ilość zużywanej przez nie energii. To z kolei przyczyni się do redukcji emisji dwutlenku węgla, ograniczenia ubóstwa energetycznego oraz poprawy relacji między konsumentami a dostawcami energii elektrycznej”.
Słowa kluczowe
NATCONSUMERS, oszczędzanie energii, zużycie energii, zachowanie, informacje zwrotne od konsumentów, język naturalny
