Modele biznesowe przyczyniają się do reindustrializacji Europy
Przemysł przetwórczy wytwarza materiały wykorzystywane w produkcji i przez społeczeństwo – od metali, poprzez papier, po chemikalia. Jednak w ostatnich dziesięcioleciach taka działalność przemysłowa coraz częściej odbywa się poza Unią Europejską. Finansowany przez UE projekt INSPIRE miał na celu zwiększenie konkurencyjności europejskiego przemysłu przetwórczego i wytwórczego poprzez wykorzystanie modeli biznesowych oraz przyczynienie się do reindustrializacji Europy. „Dla wielu menedżerów i decydentów koncepcja modelu biznesowego i jego innowacyjności jest wciąż niejasna, a jego zastosowanie w ich własnym biznesie pozostaje trudne”, wyjaśnia Ron Weerdmeester z PNO Innovation, koordynator projektu INSPIRE. Zgodnie z wcześniejszym badaniem elastyczność produkcji jest kluczowym czynnikiem przyciągającym lub zatrzymującym produkcję w UE. INSPIRE koncentruje się zatem na modelach biznesowych, które zapewniają elastyczność pod względem produktu, lokalizacji, wydajności i innowacyjności. Znalezienie wzorców W ciągu dwóch lat zespół INSPIRE przeanalizował trendy w zakresie innowacyjności modelu biznesowego w przemyśle przetwórczym i produkcyjnym. Zidentyfikowano pięć podstawowych typów modeli biznesowych, które ściśle odpowiadały trendom społecznym i branżowym: „ponowne wykorzystanie, recykling i zrównoważony rozwój” – model promujący podejście do produkcji w większym stopniu oparte na obiegu zamkniętym; „nowe nośniki energii” – obejmujące współdzielenie źródeł energii; „masowa indywidualizacja” – umożliwia przemysłowi wytwórczemu elastyczne reagowanie na potrzeby klientów; „serwicyzacja” – wzbogacanie lub zastępowanie materiałów lub produktów usługami; oraz „produkcja modułowa i zdecentralizowana” – przejście z modeli scentralizowanych na rozproszone. Określono również wykonalność poszczególnych modeli. Zidentyfikowano czynniki najważniejsze dla każdego z nich (takie jak posiadanie wystarczającej ilości odpadów nadających się do recyklingu w przypadku modelu „ponownego wykorzystania”). Stworzono zestawienia dostępnych klastrów technologicznych i ich poziomów TRL, które mogą być wykorzystane w każdym modelu, i opracowano system punktacji, aby umożliwić menedżerom określenie, czy ich firma jest gotowa na konkretny model. Wreszcie, zidentyfikowano najważniejsze wyzwania, przed którymi stanęłyby branże po zastosowaniu tych archetypicznych modeli, i nakreślono sposoby ich przezwyciężenia. Gra biznesowa Po zidentyfikowaniu różnych modeli biznesowych i podzieleniu ich na kategorie zespół INSPIRE opracował szereg narzędzi, które mają pomóc firmom zidentyfikować najbardziej odpowiedni model dla ich działalności, a następnie go wdrożyć. Jedna z nich, gra planszowa, która pomaga firmom testować różne modele, okazała się szczególnie popularna wśród interesariuszy projektu. „Uznano ją za zabawny i dynamiczny sposób myślenia o innowacjach w modelu biznesowym”, dodaje Weerdmeester. Zespół INSPIRE ma nadzieję na profesjonalizację gry w najbliższej przyszłości. „Innowacje w modelu biznesowym to czasami nieco niejednoznaczne pojęcie. Jestem bardzo zadowolony, że udało nam się stworzyć zestaw praktycznych narzędzi wspierających proces innowacji w modelu biznesowym, ze szczególnym uwzględnieniem przemysłu przetwórczego oraz wskazówkami i sugestiami dostosowanymi do jego potrzeb”, mówi Weerdmeester. Wartość dodana Jeśli chodzi o tendencje w przemyśle, zespół stwierdził, że przemysłowe „łańcuchy wartości”, które łączą dostawców surowców z przemysłem przetwórczym i wytwórczym, stają się coraz bardziej zdigitalizowane, co pozwala na ich radykalną rekonfigurację i zwiększenie wydajności. Zespół ma nadzieję, że innowacyjne modele biznesowe i narzędzia będą pomocne i doprowadzą do powstania bardziej elastycznych sieci produkcji w całej Europie oraz przyczynią się do zwiększenia produkcji lokalnej w ciągu najbliższych pięciu lat. Kolejny projekt, zwany NEXT NET, wykorzystuje wyniki inicjatywy INSPIRE, a jego celem jest określenie planu działań badawczych dla łańcuchów dostaw. „Tylko uwzględniając cały łańcuch wartości, od surowców do produkcji, optymalizując strumienie zasobów pomiędzy gałęziami przemysłu i tworząc bardziej elastyczne i zorientowane na klienta sieci produkcyjne, europejski przemysł może przygotować się na przyszłość”, mówi Weerdmeester.
Słowa kluczowe
INSPIRE, modele biznesowe, produkcja, proces, przemysł, biznes, innowacje, poważne gry
