Nowa uniwersalna terapia komórkami układu odpornościowego wykorzystywana w leczeniu raka
Wiele terapii komórkowych opiera się na komórkach autologicznych, które są najpierw wyizolowywane od pacjenta, a następnie pomnażane w laboratorium i z powrotem wprowadzane do organizmu pacjenta. Pomimo wysokiej skuteczności terapia ta ma pewne istotne ograniczenia, które uniemożliwiają jej uniwersalne wykorzystywanie.
Limfocyty Tγδ: obiecująca populacja komórek o działaniu antynowotworowym
Zespół finansowanego ze środków UE projektu OmnImmune zaproponował alternatywną strategię immunoterapii wykorzystującą allogeniczne limfocyty Tγδ. „Limfocyty Tγδ posiadają endogenne mechanizmy, które pozwalają im na rozpoznawanie komórek poddawanych stresowi lub o zaburzonym metabolizmie, dzięki czemu są w stanie obierać sobie za cel komórki nowotworowe”, wyjaśnia Owain Millington, koordynator projektu i dyrektor działu badań naukowych w TC Biopharm. Limfocyty Tγδ stanowią obiecującą alternatywę, ponieważ są naturalnie cytotoksyczne i rozpoznają wiele rodzajów komórek nowotworowych. Po identyfikacji swojego celu aktywują one szerszą odpowiedź odpornościową i stają się wysoce wydajnymi komórkami–zabójcami. Ich działanie nie ogranicza się do głównego układu zgodności tkankowej, więc mogą być stosowane w terapiach wykorzystujących komórki allogeniczne. Co ważne, można je ponadto namnożyć tak, aby ułatwić podawanie wielu pacjentom, w efekcie obniżając całkowite koszty leczenia.
Limfocyty Tγδ wystawione na próbę
Naukowcy z firmy TC BioPharm stworzyli banki allogenicznych limfocytów Tγδ pochodzących od zdrowych dawców, pomnożyli je i aktywowali, a następnie oczyścili i wprowadzili do organizmu pacjentów. Dawcy zostali wybrani na podstawie kryteriów mających na celu zapewnienie, że limfocyty te będą wysoce skuteczne w walce z komórkami nowotworowymi i umożliwią bardziej spójne leczenie niż komórki autologiczne. Wyniki wykazały zdolność allogenicznych limfocytów Tγδ do niszczenia komórek nowotworowych w przypadku ostrej białaczki szpikowej i przyspieszyły prace naukowców z firmy TC BioPharm nad kliniczną oceną terapii wykorzystującej allogeniczne limfocyty Tγδ. W Instytucie Hematologii i Transfuzji Krwi w Pradze (Republika Czeska) obecnie prowadzone jest badanie kliniczne fazy I (NCT03790072) dotyczące leczenia pacjentów z ostrą białaczką szpikową, a dodatkowe ośrodki kliniczne zostaną otwarte w Zjednoczonym Królestwie w 2020 roku. Badanie to polega na stopniowym zwiększaniu dawki u pacjentów z nawracającą lub oporną na leczenie białaczką, którzy nie kwalifikują się do przeszczepu komórek macierzystych lub nie wyrażają na niego zgody. Prognozy na przyszłość „Dotacja projektu OmnImmune w dużym stopniu przyczyniła się do zmiany naszych planów dotyczących komercjalizacji oraz strategii, która obecnie koncentruje się wyłącznie na produktach allogenicznych”, podkreśla Millington. Rezultaty projektu i infrastruktura rozwinięta dzięki uzyskanej dotacji miały decydujące znaczenie dla szybkiego rozwoju programów przedklinicznych firmy. Dzięki bezpośredniej współpracy z europejskimi ośrodkami klinicznymi, skupiającej się na produktach leczniczych terapii zaawansowanej, firma TC BioPharm mogła objąć badaniem eksperymentalnym pacjentów, których potrzeby kliniczne nie zostały spełnione. Po pomyślnym przeprowadzeniu fazy I badania klinicznego limfocytów Tγδ, partnerzy projektu OmnImmune zamierzają przejść do fazy III badania dotyczącego leczenia ostrej białaczki szpikowej. Na jego podstawie podjęte zostaną decyzje dotyczące wprowadzenia allogenicznych limfocytów Tγδ na rynek, które będzie miało miejsce albo poprzez rozwój firmy TC BioPharm opierający się na inwestycjach, albo poprzez jednego z jej partnerów handlowych. Projekt OmnImmune stanowi komercyjny kamień milowy firmy TC Biopharm, a dostępność allogenicznych banków limfocytów Tγδ klasy klinicznej toruje drogę dla bardziej opłacalnej terapii przeciwnowotworowej, która będzie wykorzystywana w leczeniu większej liczby pacjentów onkologicznych. Wprowadzenie tego allogenicznego leku prawdopodobnie ograniczy koszty ponoszone przez systemy opieki zdrowotnej i poprawi jakość życia pacjentów onkologicznych.
Słowa kluczowe
OmnImmune, nowotwór, limfocyty T gamma delta (Tγδ), allogeniczny, ostra białaczka szpikowa, badanie kliniczne