Rozpoznawanie wyrazu twarzy pomaga w przewidywaniu skuteczności leków antydepresyjnych
Depresja należy do najczęstszych przyczyn niepełnosprawności: z jej powodu ponad 350 milionów ludzi na świecie ma dziś trudności z wykonywaniem pracy zawodowej i funkcjonowaniem w społeczeństwie. Prawie 50 % chorych nie reaguje na pierwszy przepisany lek antydepresyjny, co powoduje wydłużenie czasu, przez jaki muszą borykać się z codziennymi wydarzeniami życiowymi.
Internetowe narzędzie do rozpoznawania emocji
W ramach finansowanego przez Unię Europejską projektu PReDicT wykorzystano innowacyjne technologie cyfrowe, aby umożliwić skuteczniejsze diagnozowanie problemów związanych ze zdrowiem psychicznym. i-spero® to internetowe narzędzie cyfrowe, które posiada szereg funkcji, w tym dotyczących oceny diagnostycznej i triage’u, bieżącego monitorowania objawów oraz przekazywania w czasie rzeczywistym ostrzeżeń dotyczących stanu zdrowia zarówno pacjentom, jak i lekarzom. Elementem platformy i-spero® jest test PReDicT, który wykorzystuje uczenie maszynowe do ilościowego określania negatywnego nastawienia i percepcji pacjenta. Działanie tej funkcji polega na tym, że system prosi pacjentów o rozpoznanie wyrazu twarzy widocznego na ich smartfonie, tablecie lub komputerze (na przykład szczęśliwy, smutny lub przestraszony). Ponieważ pacjenci z depresją lepiej radzą sobie z rozpoznawaniem ekspresji negatywnych emocji, sposób identyfikowania subtelnych wyrazów twarzy przed i po krótkoterminowym leczeniu może pomóc przewidzieć, czy stan pacjenta ulegnie poprawie, czy też konieczne będzie zmodyfikowanie interwencji terapeutycznej. „Naszym celem było przyspieszenie doboru właściwej metody leczenia w stosunku do dotychczasowych metod”, wyjaśnia koordynatorka projektu Rebecca Dias. Aby ocenić skuteczność rozwiązania PReDicT, partnerzy projektu przeprowadzili międzynarodowe badanie kliniczne o dużej skali, rekrutując ponad 900 pacjentów z depresją z pięciu dużych krajów europejskich. W trakcie badania systematycznie mierzono, czy lek antydepresyjny zmienia sposób postrzegania wyrazów twarzy przez pacjentów. Pacjentom, którzy nie wykazywali poprawy, w ciągu 7 dni od rozpoczęcia leczenia przepisywano wyższą dawkę leku lub inny lek. Grupa kontrolna była leczona w sposób konwencjonalny, polegający na tym, że lekarz czeka 4–6 tygodni po przepisaniu leku, zanim oceni skuteczność leczenia. Ponadto, w badaniu PReDicT mierzono wskaźniki stosowania się do zaleceń, zarówno pod względem przestrzegania przez pacjentów zasad leczenia i planu badań, jak i w odniesieniu do używania cyfrowych ocen i opracowanego w projekcie testu w ramach rutynowej opieki. System PReDicT poprawił kluczowe wskaźniki skuteczności leczenia pacjentów, w szczególności przyczyniając się do zmniejszenia poziomu lęku i przyspieszenia powrotu do normalnego funkcjonowania o 6 miesięcy w porównaniu z grupą kontrolną. „Nasze podejście polegające na zbieraniu informacji w celu wspierania proaktywnego, a nie reaktywnego podejmowania decyzji klinicznych spotykało się w przeważającej mierze z pozytywnymi opiniami zarówno pacjentów, jak i lekarzy”, podkreśla Dias.
Znaczenie projektu i dalsze plany
Projekt PReDicT był realizowany jako wspólne międzynarodowe przedsięwzięcie, które pozwoliło na wykorzystanie technologii cyfrowej w podstawowej opiece zdrowotnej w różnych krajach Europy. Jednocześnie projekt ujawnił różnice dotyczące metod leczenia, sposobów przepisywania leków i oceny skuteczności leczenia depresji w tych państwach. Obecnie nie ma podobnego narzędzia, które dorównywałoby systemowi PReDicT pod względem specyficzności i czułości. Wstępne wyniki wskazują już teraz na ograniczenie kosztów społecznych i oczekuje się, że oprócz poprawy samopoczucia pacjentów przyczynią się do szybkiego włączenia narzędzia PReDicT do rutynowej praktyki klinicznej. Partnerzy testują już urządzenie w ośrodkach opieki zdrowotnej w Zjednoczonym Królestwie, a także starają się wdrożyć rozwiązanie i-spero® jako pomocnicze narzędzie diagnostyczne w firmach farmaceutycznych opracowujących nowe metody leczenia depresji.
Słowa kluczowe
PReDicT, leczenie, depresja, wyraz twarzy, technologia cyfrowa, i-spero®
