Dążenie ku bardziej ekologicznemu systemowi pozyskiwania wody pitnej na Cyprze Zespół finansowanego ze środków UE badania analizuje wpływ odsalania wody na Cyprze na środowisko i proponuje bardziej zrównoważone rozwiązanie. Zmiana klimatu i środowisko © r.classen, Shutterstock Cypr jest krajem stawiającym czoła największym problemom związanym z dostępem do wody pitnej w Europie – pozyskuje aż 70 % tego cennego zasobu przez odsalanie. Niestety, technologia odwróconej osmozy stosowana w tym celu przez ten wyspiarski kraj jest szkodliwa dla środowiska. Zespół naukowców z Cypru, Holandii i Zjednoczonego Królestwa starał się lepiej poznać sposób wykorzystania tej technologii na wyspie. W swojej pracy opublikowanej w czasopiśmie „Desalination and Water Treatment” badają oni skalę odsalania wody morskiej w tym kraju, wpływ tej technologii na środowisko oraz potencjalne zrównoważone rozwiązania. Jak czytamy w raporcie z badania, wodę pitną do cypryjskich miast, elektrowni, obiektów przemysłowych, turystycznych i wojskowych dostarcza pięć dużych zakładów odsalania i 24 mniejsze odsalarnie. Zużyta w ten sposób energia powoduje uwolnienie do atmosfery około 169 kiloton ekwiwalentu dwutlenku węgla, co stanowi około 2 % całkowitej emisji gazów cieplarnianych na wyspie (na podstawie danych z 2018 roku). „Pomimo tego, że obawialiśmy się, że wartość ta będzie wyższa, to jeśli nie zostaną podjęte żadne działania, z czasem na pewno ulegnie ona wzrostowi wraz z zapotrzebowaniem na wodę”, mówi współautor pracy Frithjof Kuepper z Uniwersytetu w Aberdeen cytowany w artykule opublikowanym na łamach dziennika „Cyprus Mail”. Jak czytamy w artykule, badania zostały wsparte przez zespoły finansowanych ze środków UE projektów ZERO BRINE i WATER-MINING. Odsalanie ma również wpływ na środowisko morskie. Odsolenie 69,6 miliona metrów sześciennych wody w 2018 roku przyczyniło się do powstania 103 milionów metrów sześciennych ścieków solankowych. Naukowcy przyjrzeli się dwóm największym cypryjskim odsalarniom i odkryli, że proces odsalania ma znaczący wpływ na skupiska trawy morskiej. „Negatywny wpływ na skupiska trawy morskiej gatunku Posidonia oceanica stwierdziliśmy w promieniu około 150 metrów od punktu zrzutu ścieków. Trawa morska była tam mniej gęsta, a jej struktura uległa zmianie”, stwierdził Kuepper. „Jesteśmy również w trakcie badania wpływu procesu odsalania na miejscowe i nierodzime gatunki fauny”, dodaje współautorka pracy Eleni Avramidi z Uniwersytetu w Aberdeen w tym samym artykule. „Planujemy zbadać, jaki wpływ na miejscowe i nierodzime gatunki, takie jak rozdymkowate i skrzydlice, ma wysokie stężenie soli i wyższa temperatura”. Rozwiązanie W ramach badania naukowcy zaproponowali obiecujące rozwiązanie zarówno problemu emisji dwutlenku węgla, jak i problemu ścieków solankowych. Jest to odsalanie z wykorzystaniem źródeł odnawialnych i ciepła odpadowego, w wyniku którego nie powstaje żadna ciecz. Umożliwiłoby to odzyskiwanie soli, a także sprzyjałoby dekarbonizacji cypryjskiego sektora odsalania wody. „Powinniśmy rozsądniej wykorzystywać sól i nie wyrzucać jej do morza”, zauważa Kuepper. „Sól morska jest w zasadzie mieszaniną surowców, którą można wykorzystać między innymi w celu pozyskiwania litu, bardzo potrzebnego składnika do produkcji akumulatorów. Możliwe byłoby więc zasilanie samochodów na Cyprze energią słoneczną i solą morską. Naukowcy pracują aktualnie nad tym rozwiązaniem i mam nadzieję, że uda się urzeczywistnić ten pomysł w ciągu najbliższych 10 lub 20 lat”. Środek zaradczy zaproponowany w ramach badania stanowi część podejścia gospodarki o obiegu zamkniętym promowanego w ramach projektów WATER-MINING (Next generation water-smart management systems: large scale demonstrations for a circular economy and society) oraz ZERO BRINE (Re-designing the value and supply chain of water and minerals: a circular economy approach for the recovery of resources from saline impaired effluent (brine) generated by process industries). Projekt ZERO BRINE zakończy się w maju 2021 roku. Projekt WATER-MINING rozpoczął się w 2020 roku i potrwa 4 lata. Więcej informacji: strona projektu WATER-MINING strona projektu ZERO BRINE Słowa kluczowe WATER-MINING, ZERO BRINE, Cypr, woda, odsalanie, woda pitna
