Ekologizacja europejskich zasobów mieszkaniowych
Modernizacja budynków wiąże się zwykle z wykorzystaniem nowych technologii i zastosowań celem zwiększenia efektywności energetycznej lub poprawy zdrowia i bezpieczeństwa mieszkańców. „Korzyści ekonomiczne z dobrze przeprowadzonej modernizacji mogą być ogromne”, mówi koordynator projektu INNOVATE Thibaut Maraquin, który jest również kierownikiem projektu w ramach sieci samorządów lokalnych Energy Cities we Francji. Modernizacja zasobów mieszkaniowych jest również sposobem na osiągnięcie w Europie neutralności pod względem emisji CO2 oraz okazją do wyeliminowanie zjawiska ubóstwa energetycznego. Inne korzyści, choć już mniej oczywiste, jak choćby szybsza rekonwalescencja pacjentów, są również efektem modernizacji, w tym przypadku budynków szpitalnych. Tymczasem tempo gruntownej modernizacji budynków nie jest zbyt imponujące. Należy zauważyć, że tak kompleksowe prace modernizacyjne mogą stanowić dla lokatorów spore wyzwanie, zaś na rynku budowlanym brakuje wykwalifikowanych pracowników, choć problem braku wiedzy dotyczy też lokalnej administracji. Ponadto podmioty realizujące innowacyjne projekty modernizacji mogą napotykać na problemy z dostępem do długoterminowego finansowania.
Innowacyjność i dostępność
Aby pokonać te wyzwania, twórcy projektu INNOVATE zaprosili do udziału w nim przedstawicieli władz publicznych, agencji energetycznych, firm prywatnych i spółdzielni z 11 państw. Ich celem było opracowanie i wdrożenie zintegrowanych pakietów modernizacji energetycznej skierowanych do właścicieli domów i mieszkań. „Naszym zamiarem było utworzenie kompleksowych punktów obsługi klientów realizujących projekty modernizacji”, wyjaśnia Maraquin. „Każdy taki punkt miał być zaprojektowany i zdefiniowany odpowiednio do lokalnych uwarunkowań. Jednocześnie projekt stworzył dla nas doskonałą okazję do wymiany doświadczeń i udzielania sobie nawzajem wsparcia”. W kompleksowych punktach obsługi właściciele domów i mieszkań otrzymają wszystkie niezbędne informacje oraz dostęp do usług niezbędnych do realizacji ambitnych projektów modernizacji energetycznej. Zakres usług obejmuje dopasowane do potrzeb klienta plany finansowe i energetycznej renowacji, a także koordynację samego procesu modernizacji. Niektóre kompleksowe punkty obsługi idą o krok dalej, oferując długoterminowe i przystępne finansowanie dla rodzin o średnich i niskich dochodach, osób starszych i innych grup mniej uprzywilejowanych. Oferta obejmuje również monitorowanie jakości prac po ich zakończeniu, a w niektórych przypadkach nawet gwarancję energooszczędności.
Zwiększanie skali programów modernizacji
W trakcie realizacji projektu jego twórcy napotkali na swojej drodze na szereg trudności, takich jak choćby potrzeba zmiany nastawienia wykonawców i dostawców czy zapewnienie rentowności i skalowalności procesu. Inne wiązały się z koniecznością uwzględnienia szybko zmieniającego się kontekstu politycznego i społecznego transformacji energetycznej. Mimo to Maraquin jest przekonany, że jego zespół z powodzeniem wykazał, że innowacyjna współpraca może odegrać ważną rolę we wsparciu i rozwoju procesu modernizacji. „Projekt istotnie przyczynił się do powstania nowych lub rozwoju już istniejących kompleksowych punktów obsługi”, zauważa badacz. „Pomógł on również w zbudowaniu sieci ekspertów w tej dziedzinie. Znajdujemy się zaledwie na początku tej drogi, bowiem europejskie cele klimatyczne i energetyczne wymuszą na nas istotne zwiększenie skali programów zintegrowanej modernizacji”. Uczestnicy projektu zebrali swoje spostrzeżenia i opublikowali je w formie pouczających wniosków. Badacze przekonują, że na efekty działalności kompleksowych punktów obsługi przyjdzie nam jeszcze poczekać, że przygotowując projekty, należy uwzględnić w nich lokalizację geograficzną każdego terytorium, oraz, że stały dostęp do platformy online jest niezwykle ważny. Twórcy projektu INNOVATE dostarczyli również decydentom wielu cennych informacji na temat znaczenia dobrze zaprojektowanych strategii wspierających proces modernizacji, które powinny być prowadzone przez władze lokalne. „Włączenie w październiku 2020 roku kompleksowych punktów obsługi do proponowanej przez Komisję Europejską strategii na rzecz fali renowacji było sporym sukcesem”, dodaje Maraquin. Opracowano zestaw jasnych zaleceń dotyczących polityk. Z pewnością należy skupić się na rozszerzaniu skali finansowania remontów mających na celu zwiększanie efektywności energetycznej oraz zachęcać do budowy sieci kompleksowych punktów obsługi. Wreszcie, kompleksowe punkty obsługi powinny skupić się na modernizacji zgodnej z celami UE w zakresie dążenia do gospodarki neutralnej pod względem emisji CO2 do 2050 roku.
Słowa kluczowe
INNOVATE, budynki, energia, miasta, paliwo, dwutlenek węgla, modernizacja, renowacja, budowlany, lokalny
