Opracowywanie, harmonizacja i wdrażanie strategii energetycznych na szczeblu lokalnym
UE ustanowiła ambitne cele dotyczące energii i zmiany klimatu, zgodnie z którymi miasta i gminy powinny opracowywać, finansować i wdrażać swoje strategie. Często jednak brakuje zharmonizowanej, międzywydziałowej współpracy oraz długoterminowych struktur, a to nie pozwala na pomyślną realizację planów i w konsekwencji na realizację celów. Właśnie tymi problemami zajął się zespół finansowanego ze środków UE projektu IMPLEMENT. „Celem projektu IMPLEMENT było stworzenie struktur niezbędnych do długoterminowego wdrożenia programu certyfikacji i zarządzania jakością eea w krajach partnerskich – Belgii, Grecji, Chorwacji i Polsce”, wyjaśnia Koen Reynaerts, koordynator projektu. W trakcie trwania projektu rozwijano i wdrażano strategie klimatyczno-energetyczne w 30 pilotażowych gminach, korzystając z katalogu środków opracowanego przez eea.
Promowanie ochrony klimatu na szczeblu lokalnym
Procedury eea wspierają władze lokalne we wdrażaniu multidyscyplinarnych podejść projektowych oraz skutecznych środków polityki energetycznej i klimatycznej. Udostępnia ona gminom sprawdzone i przetestowane środki poszanowania energii i ochrony klimatu. „Wartością dodaną wynikającą z zastosowania procesów eea w projekcie IMPLEMENT była poprawa lokalnych polityk energetycznych i klimatycznych, jak również ukierunkowanie celu pracy władz lokalnych oraz zorientowanie na oddziaływanie, przy jednoczesnym zwiększeniu wydajności i skuteczności działań wspomnianych władz”, mówi Reynaerts. Poza powołaniem międzywydziałowych zespołów w ramach administracji gminnej oraz opracowaniem planów energetyczno-klimatycznych skoncentrowanych na działaniach, na które administracja lokalna ma maksymalny wpływ, eea zapewniła dużą wartość dodaną w zakresie jakościowej realizacji planów działania.
Wprowadzanie procesów eea
„Dzięki procesom eea gminy pilotażowe zrozumiały, jak ważne jest ujęcie ilościowe działań oraz identyfikacja wskaźników zgodna z konkretnymi celami i ścieżkami redukcji, a także ustanowienie w tym celu monitoringu i zbiorów danych”, podkreśla Reynaerts. Takie podejście umożliwia samorządom maksymalne wykorzystanie potencjału swoich planów działania i znaczne podniesienie jakości realizacji. Nagroda zapewnia niezbędne ramy dla strukturalnego osadzenia metodologii pracy, która obejmuje określone ilościowo cele oraz ścieżki redukcji oparte na wskaźnikach odnoszących się do wewnętrznego funkcjonowania miast i miasteczek. Przy omawianiu kluczowych wyników Reynaerts potwierdza, że prace w ramach projektu zaowocowały opracowaniem 30 zatwierdzonych gminnych planów działań na rzecz klimatu i wręczeniem 15 certyfikatów eea. Przyznano także 14 krajowych (niższych) certyfikatów eea, na których przyznanie na szczeblu krajowym sekretariaty eea mogą zdecydować się na poziomie poniżej wyznaczonego przez eea międzynarodowego progu. „Ma to na celu docenienie ponadprzeciętnych wysiłków gmin i zachęcenie ich do osiągnięcia poziomu odpowiadającego międzynarodowemu wyróżnieniu”, dodaje Reynaerts. Dzięki wdrożeniu projektu IMPLEMENT oszczędności energii w 2021 roku oszacowano na 624 GWh/rok, produkcja energii odnawialnej wyniosła 359 GWh/rok, a redukcja CO2 była równa 502,711 tCO2eq/rok.
Budowanie potencjału gmin do wywierania długoterminowego oddziaływania
„W odniesieniu do efektu mnożnikowego i oddziaływania długoterminowego w ramach projektu stworzono wymagane struktury (regionalne/krajowe biura eea) i przeszkolono personel (doradców i audytorów eea oraz kadrę urzędniczą), które poprzez swoje działania będą przyczyniać się do realizacji długoterminowych celów projektu nawet po zakończeniu jego realizacji”, mówi Reynaerts. Założono także pięć regionalnych/krajowych biur eea, których pracownicy zostali przeszkoleni do wykonywania swoich obowiązków i zdobyli doświadczenie w zarządzaniu krajowymi programami eea. Ponadto powołano pięć krajowych komitetów sterujących, w których zasiada łącznie ponad 50 członków reprezentujących odpowiednie, właściwe organy i zainteresowane strony. „Dodatkowo 234 członków zespołów energetycznych gmin uczestniczących w projekcie otrzymało aktywne wsparcie ze strony doradców eea oraz zapoznało się z procesem, zasadami i filozofią eea, czego skutkiem było zwiększenie potencjału tych gmin”, podsumowuje Reynaerts.
Słowa kluczowe
IMPLEMENT, eea, gminy, ochrona klimatu, plany działania, certyfikacja, Europejska Nagroda Energetyczna, lokalna polityka energetyczna i klimatyczna
