Wkład rolnictwa miejskiego w zrównoważenie środowiskowe
Rolnictwo miejskie to uprawa, przetwórstwo i dystrybucja żywności na obszarach miejskich lub w ich pobliżu. Składa się na nie złożona i różnorodna mieszanka metod produkcji żywności, takich jak uprawy pionowe i zielone dachy. Ze względu na kwestie związane z zużyciem energii i wody stało się ono bardziej zrównoważoną alternatywą w porównaniu z tradycyjnymi wiejskimi systemami rolniczymi. Ilościowe określenie faktycznego wkładu, jaki rolnictwo miejskie wniesie w zrównoważenie środowiskowe miast, wymaga zarówno oceny jego wpływu na środowisko w przyszłości, jak i porównania go z wpływem tradycyjnego rolnictwa w tym samym przyszłym kontekście. W odpowiedzi na tę potrzebę zespół finansowanego przez UE projektu PROTEAN, wspierany ze środków programu działań „Maria Skłodowska-Curie” (MSCA), postanowił opracować perspektywiczne bazy danych dotyczące cyklu życia w celu obliczenia przyszłych skutków produkcji żywności. „W ten sposób [PROTEAN will]chcieliśmy umożliwić porównanie przyszłej produkcji żywności w ramach rolnictwa konwencjonalnego i w ramach rolnictwa miejskiego”, wyjaśnia Angelica Mendoza, stypendystka programu MSCA.
Tworzenie baz danych dotyczących cyklu życia
Głównym założeniem projektu PROTEAN było stworzenie systematycznej metody pozwalającej na połączenie dwóch zestawów danych w perspektywiczną bazę danych dotyczących cykli życia. Pierwszy z zestawów bazował na istotnych w skali międzynarodowej modelach obliczania scenariuszy zmiany klimatu przy różnych uwarunkowaniach społeczno-gospodarczych – tzw. zintegrowanych modelach oceny. Drugi zestaw danych opisuje cykl życia systemów produktów i obejmuje bazy danych oparte na inwentaryzacji cyklu życia („life cycle inventory”, LCI). „Połączenie obu tych zestawów pozwala na obliczanie bardziej rzetelnych perspektywicznych ocen cyklu życia (LCA), jako że perspektywiczne bazy danych LCI uwzględniają przewidywane w przyszłości zmiany w głównych sektorach gospodarki”, dodaje Mendoza.
Kluczowe informacje dla urbanistów i decydentów politycznych
„Najpierw ustaliliśmy, że istnieje ogromna społeczna potrzeba dotycząca ilościowego określenia przyszłego wpływu produktów, co ma związek z dążeniem do zarządzania kryzysem klimatycznym i innymi problemami, z jakimi boryka się nasza planeta”, mówi Mendoza. Ponadto zespół PROTEAN zdał sobie sprawę, że tylko nieliczne narzędzia ilościowe umożliwiają taką ocenę; stąd wynikało znaczenie dalszego rozwoju perspektywicznych baz danych LCI i perspektywicznej oceny LCA. „Przekonaliśmy się także, że ważny jest nie tylko wymiar czasowy, ale także przestrzenny, który jest szczególnie istotny w przypadku rolnictwa podmiejskiego”, dodaje Mendoza. Geograficzna prezentacja przepływów i wpływów zasobów ma istotne znaczenie dla zrozumienia odporności miast, globalnego zrównoważonego rozwoju i wielofunkcyjności rolnictwa miejskiego jako rozwiązania opartego na naturze. Są to kluczowe informacje dla urbanistów i decydentów politycznych. „Z tych względów zastosowaliśmy i rozwinęliśmy metodologię regionalno-perspektywicznej oceny LCA”, wyjaśnia Mendoza.
Wartość dodana rolnictwa podmiejskiego
Zespół PROTEAN skupił się na zastosowaniach rozwoju metodologii na potrzeby obszaru metropolitalnego Barcelony. „Jako że pierwotne dane, tj. dane terenowe, są skąpe i rozproszone, naszym zdaniem w krótkim i średnim okresie kalibracja naszych modeli za pomocą danych pierwotnych będzie niezbędna do weryfikacji wniosków”, zastrzega Mendoza. W dalszej perspektywie projekt zakłada dokończenie oceny powiększenia obszarów rolnictwa podmiejskiego, zgodnie z propozycją planu urbanistycznego dla obszaru metropolitalnego Barcelony. „Liczymy, że ta przestrzenno-czasowa ocena LCA pozwoli zrozumieć wartość dodaną rolnictwa podmiejskiego w odniesieniu do importowanej żywności oraz jego rolę miejskim systemie obiegu zamkniętego”, dodaje na koniec Mendoza.
Słowa kluczowe
PROTEAN, rolnictwo miejskie, bazy danych cyklu życia, produkcja żywności, tradycyjne systemy rolnicze, zintegrowane modele oceny, rolnictwo podmiejskie, inwentaryzacja cyklu życia, LCA, LCI
