Narzędzia cyfrowe popularyzują rozwiązania oparte na przyrodzie w rolnictwie
Rozwiązania oparte na przyrodzie stanowią coraz bardziej istotny element transformacji Europy w kierunku zrównoważonego rolnictwa. Aby lepiej zrozumieć wpływ cyfryzacji na tę transformację, powstał finansowany ze środków Unii Europejskiej projekt D4AgEcol(odnośnik otworzy się w nowym oknie). W ramach prac zespół przeanalizował technologie rolnicze dostępne w całej Europie, wskazując szeroką gamę istniejących narzędzi cyfrowych wykorzystywanych w różnych kontekstach. Zostały one zebrane w ogólnodostępnym katalogu(odnośnik otworzy się w nowym oknie), który opisuje ich funkcje, zastosowania i znaczenie z punktu widzenia różnorodności biologicznej i monitorowania środowiska. Aby konsekwentnie porównywać narzędzia, konsorcjum projektu zajęło się opracowaniem zestawu wskaźników inspirowanych 10 elementami agroekologii według FAO. Choć każdy ze wskaźników opiera się na agroekologii, wiele z nich - w tym różnorodność, odporność i odpowiedzialne zarządzanie - ma również bezpośrednie znaczenie dla technologii wspierających rozwiązania oparte na przyrodzie. Nowy zestaw wskaźników pozwala na uporządkowanie badań sposobu, w jaki narzędzia cyfrowe mogą przyczynić się do rozwoju rozwiązań opartych na przyrodzie.
Wnioski z badań terenowych
Zespół projektu zastosował ocenę opartą na wskaźnikach w ramach serii warsztatów poświęconych narzędziom cyfrowym, podczas których rolnicy, doradcy, eksperci ds. cyfryzacji i naukowcy dokonali przeglądu wybranych technologii. Warsztaty te miały na celu zbadanie zarówno pozytywnych, jak i negatywnych skutków wdrażania badanych narzędzi. Jak zauważa Andreas Meyer-Aurich, koordynator projektu: „Korzyści płynące z narzędzi cyfrowych są często opisywane w bardzo ogólny sposób. Chcieliśmy przyjrzeć się nieco bliżej temu zagadnieniu i sprawdzić, jak wyglądają te korzyści w rzeczywistości”. Szczególnie obiecujące okazały się narzędzia do monitorowania różnorodności biologicznej. Jednym z przykładów było wykorzystanie narzędzi opartych na teledetekcji w celu monitorowania upraw rolno-leśnych wykorzystujących dąb korkowy, które pomagały w ocenie stanu drzew, pokrywy roślinnej i innych warunków ekologicznych dzięki wykorzystaniu zdjęć satelitarnych. Zastosowanie tego rodzaju narzędzi pomogło rolnikom uzyskać jaśniejszy obraz obecności i aktywności gatunków, dostarczając informacji ekologicznych, które w przeciwnym razie byłyby trudne do regularnego gromadzenia. „Dostrzegamy spory potencjał w narzędziach do monitorowania różnorodności biologicznej, zwłaszcza ptaków i owadów”, dodaje Meyer-Aurich. Cyfrowe narzędzia wspomagające wypas zwierząt, w tym wirtualny system ogrodzeń NoFence, również wykazały potencjał w zakresie wypasu adaptacyjnego, a zbadany przez zespół autonomiczny robot do siewu i pielenia FarmDroid oferuje istotne korzyści w zakresie zmniejszenia nakładów pracy w gospodarstwach ekologicznych. Podczas warsztatów uczestnicy podkreślali rzeczywiste korzyści płynące ze stosowania narzędzi cyfrowych, które poprawiły zrozumienie różnorodności biologicznej i warunków środowiskowych w gospodarstwach rolnych.
Lepsze strategie i wypełnianie luk w wiedzy
Jednym z głównych osiągnięć projektu D4AgEcol jest szereg krajowych planów i europejska strategia, która określa sposoby skuteczniejszego czerpania korzyści związanych z różnorodnością biologiczną w rolnictwie dzięki cyfryzacji. Opracowane dokumenty wskazują luki w badaniach, potrzeby dotyczące zarządzania i priorytety, aby zapewnić zgodność z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu(odnośnik otworzy się w nowym oknie) oraz strategii „od pola do stołu”(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Wyzwaniem pozostaje jednak to, że technologia cyfrowa rozwija się szybciej niż badania nad jej oddziaływaniem. Jak zauważa Meyer-Aurich: „Technologie cyfrowe rozwijają się szybciej, niż poświęcone im badania. Wkrótce możemy dysponować wieloma narzędziami, ale wciąż nie będziemy wiedzieć zbyt wiele na temat ich działania”. Braki w wiedzy wskazują na potrzebę prowadzenia badań nad wpływem technologii cyfrowych na środowisko, a także opracowania jaśniejszych informacji dotyczących dopasowania tych narzędzi do istniejących przepisów, by zapewnić rolnikom korzystającym z nich większą pewność.
Dążenie do rozwiązań opartych na przyrodzie
Działający w ramach klastra na rzecz cyfrowej agroekologii (Digital Agroecology Cluster) zespół projektu D4AgEcol dąży do dostosowania narzędzi cyfrowych w celu rozwoju ekologii i różnorodności biologicznej w rolnictwie. Przeprowadzone analizy, opracowane wskaźniki oraz plany i strategie wspierają współpracę w ramach klastra i wpłyną na prace realizowane w ramach partnerstwa AGROECOLOGY(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Rezultaty projektu umożliwiają weryfikację, które narzędzia cyfrowe naprawdę wspierają różnorodność biologiczną, pomagając Europie we wdrażaniu rozwiązań opartych na przyrodzie zwiększających odporność rolnictwa.