Walka z gruźlicą
Każdego roku rozpoznaje się milion przypadków gruźlicy wielolekoopornej, z czego 10% przejawia oporność na dwie najpowszechniej stosowane klasy leków drugiego rzutu. W finansowanym ze środków UE projekcie "Pan-European network for the study and clinical management of drug resistant tuberculosis" (TB PAN-NET) wzięli udział specjaliści różnych dziedzin z całej Europy, aby zbadać przyczyny lekooporności w różnych środowiskach. Szczególny nacisk położono na kliniczne i społeczne czynniki ryzyka, takie jak spadek odporności, imigracja i ubóstwo. Uczestnicy projektu TB PAN-NET zajmowali się tworzeniem nowych narzędzi oraz identyfikacją biomarkerów do diagnostyki gruźlicy. Ustalono, że obecne w osoczu miRNA może służyć za biomarker do diagnostyki oraz monitorowania postępów choroby. Opracowano również ilościowe badania molekularne do monitorowania odpowiedzi wirusologicznej na koniec terapii oraz wstępnej oceny spersonalizowanych metod leczenia. W celu zbadania wielolekooporności i zdolności przystosowawczych bakterii, naukowcy przeanalizowali transkrypcyjną sieć regulacyjną u podatnych na leki i lekoopornych szczepów prątków gruźlicy. Uczeni dokonali pierwszej w historii klasyfikacji mutacji wywołujących oporność na określone leki i przygotowali testy do ich wykrywania. Ponadto uzyskano metodą inżynierii genetycznej szczepy prątków oporne na określone przeciwgruźlicze leki drugiego rzutu, które posłużą za narzędzia w przyszłych badaniach. Istotną część prac poświęcono szkoleniu i rozwijaniu potencjału w krajach, w których występuje gruźlica, pod kątem przeprowadzenia tam prób klinicznych i diagnostycznych. Równie ważne były szkolenia dla europejskich klinicystów, dotyczące międzynarodowych standardów i wymagań w klinicznym leczeniu gruźlicy lekoopornej. Konsorcjum TB PAN-NET wykorzystało badania podstawowe, kliniczne i epidemiologiczne do poznania mechanizmów pojawiania się i przenoszenia gruźlicy lekoopornej. Uzyskane informacje powinny być szczególnie przydatne dla prawodawców zajmujących się zwalczaniem i zapobieganiem rozprzestrzenianiu się chorób.
Słowa kluczowe
Gruźlica, lekoodporna, biomarkery, miRNA, diagnostyka, leczenie