Tworzenie profilu nowego locus odpowiedzialnego za reumatoidalne zapalenie stawów
Zaburzeniowy stan zapalny, RZS, dotyka nawet 1% światowej populacji i atakuje przede wszystkim elastyczne stawy maziowe. Jako takie, RZS jest przyczyną wyniszczającego, bolesnego upośledzenia, ponieważ ostatecznie prowadzi do zniszczenia chrząstki stawowej. Podatność genetyczna na RZS blisko w połowie związana jest z dwoma genami. Jednak przeprowadzone niedawno przez WTCCC badanie asocjacyjne całego genomu (WGA) potwierdza istnienie dodatkowego genu podatności na długim ramieniu chromosomu 6, 6q. Chcąc prześledzić wyniki WTCCC, w ramach projektu FERAL, finansowanego przez UE, skupiono się na zidentyfikowaniu i scharakteryzowaniu mapy genów dla chromosomu 6q. Prawdopodobnie genem kandydującym w tym regionie jest TNFAIP3, gen, który indukowany jest czynnikiem martwicy nowotworu (TNF), główną cytokiną zapalną w RZS. Technika "fine mapping" pomiędzy regionem na chromosomie 6q między TNFAIP3 a innym genem, OLIG3, potwierdziła obecność dwóch alleli ryzyka i jednego zabezpieczającego przed RZS. Zespół projektu FERAL odkrył, że obecność dwóch alleli ryzyka bez wersji ochronnej jest ściśle związany z rozwojem RZS. Chcąc zbadać rolę funkcjonalną trzech nowych genów, naukowcy odkryli, że białko kodowane z TNFAIP3 występuje w błonie maziowej zarówno u pacjentów chorych na RZS, jak i na chorobę zwyrodnieniową stawów. Analiza bioinformatyczna polimorfizmu pojedynczego nukleotydu (SNP) oraz jego siedmiu nośników (alleli) pozwoliła także zidentyfikować silne markery funkcjonalne. Trzy spośród SNP wykazały dowody na represję TNFAIP3. W czasie finalizowania projektu zespół FERAL zajmował się identyfikacją czynników transkrypcyjnych i kompleksów białkowych związanych z jednym z represorów SNP, a także mechanizmami stojącymi za skutkami regulacyjnymi. Badanie techniką "fine mapping" regionu chromosomalnego odpowiedzialnego za wywoływanie RZS bez wątpienia pozwoli odkryć geny docelowe na potrzeby terapii. Nowe produkty farmaceutyczne do zwalczania RZS mogą mieć poważne konsekwencje dla instytucji opieki medycznej specjalizujących się w chorobach przewlekłych.
Słowa kluczowe
Reumatoidalne zapalenie stawów, tworzenie mapy genów, allel ryzyka, SNP, TNFAIP3, efekt regulacyjny, choroba zwyrodnieniowa stawów
