Przygotowania do budowy samolotu badawczego o dużej ładowności i długim okresie eksploatacji Samoloty doświadczalne to ważne narzędzia dla naukowców zajmujących się badaniami środowiskowymi i nauką o Ziemi. Niestety jednostki charakteryzujące się wysoką wydajnością, dużą ładownością i długim okresem eksploatacji są niezwykle drogie, przez co nie są jeszcze stosowane w Europie. Jednym ze sposobów na zapewnienie naukowcom dostępu do takiej infrastruktury jest zbudowanie wspólnej europejskiej platformy badań powietrznych. Zmiana klimatu i środowisko © Thinkstock Europejska placówka badań powietrznych (EUFAR I3) to europejska sieć operatorów lotniczych zajmujących się badaniami środowiskowymi i nauką o Ziemi. Większość członków organizacji wyraziło poparcie dla stworzenia europejskiego latającego na średniej wysokości samolotu doświadczalnego o wysokiej ładowności i wytrzymałości, umożliwiającego prowadzenie multidyscyplinarnych projektów badawczych w troposferze. Aby wytyczyć ścieżkę dla tak wyjątkowej europejskiej platformy badań powietrznych, w finansowanym przez UE projekcie COPAL przeprowadzono przygotowawcze badanie fazowe. W projekcie zidentyfikowano najlepsze mechanizmy, które warto byłoby przenieść z podejścia krajowego do paneuropejskiego w ramach rozwoju powietrznych infrastruktur badawczych. Zbadano również sposoby obsługi samolotu na optymalnym poziomie poprzez zainteresowanie znacznie szerszej społeczności użytkowników. Ponadto, zbadano europejską infrastrukturę prawną, aby móc zarządzać tego typu systemem. Jednym z kluczowych komponentów działań w ramach projektu COPAL było sporządzenie specyfikacji i oszacowanie kosztów budowy i modyfikacji samolotu doświadczalnego. Biorąc pod uwagę wyjątkowy charakter tego laboratorium podniebnego, zespół COPAL pozyskał opinie operatorów instrumentów, małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) oraz laboratoriów. Zbadano również zainteresowanie i charakter oprzyrządowania, które można byłoby umieścić na pokładzie. W obliczu proponowanego ogólnoeuropejskiego charakteru samolotu, zespół COPAL stworzył unikalne struktury zarządzania służące do oceny projektów badawczych i przyznawania środków. Zbadano także specjalne wymogi logistyczne i operacyjne platformy. W ramach projektu COPAL uznano, że proponowany samolot doświadczalny jest w pełni wykonalny ze strony technicznej (w USA jest już 7 takich samolotów) oraz że główną przeszkodą jest brak zaangażowania w inwestycje na poziomie krajowym. Aby przyczynić się do poprawy tej sytuacji, dziewięcioro partnerów zobowiązało się do stworzenia niezbędnej fali krajowego poparcia. Ze względu na fragmentaryzację finansowania infrastruktur badawczych w różnych krajach, europejska flota składa się z licznych małych i średnich samolotów, nie ma w niej natomiast dużych jednostek. Wspólna, ogólnoeuropejska inicjatywa pozwoli krajom, które nie inwestowały dotąd w powietrzne jednostki badawcze, stworzyć jedną platformę, zamiast powielać małe samoloty. System otwartego dostępu zastosowany w projekcie EUFAR pozwoli zainteresowanym stronom COPAL na korzystanie z całej europejskiej floty, umożliwiając badaczom wybieranie placówki najbardziej odpowiadającej zapotrzebowaniu, jeśli chodzi o parametry i koszty.
