Zawiłości inwestowania w dziedzictwo kulturowe
Międzynarodowe inwestycje często stoją w sprzeczności z ochroną dziedzictwa kulturowego, co skutkuje konfliktami prawnymi oraz zastojami, które nie są korzystne dla żadnej gospodarki. Zespół finansowanego przez UE projektu INVESTEUCULT zbadał interakcje między interesami inwestorów a polityką w zakresie kultury. Badacze przyjrzeli się politykom i wszelkim ograniczeniom w zakresie protekcjonizmu kulturowego oraz zbadali szereg przypadków związanych z tym zagadnieniem. Oceniając stosowane przez kraje UE strategie polityczne w zakresie kultury i inwestycji, zespół przeanalizował arbitraże między głównym inwestorem a władzami krajowymi oraz zalecił rozwiązania prawne umożliwiające przezwyciężenie rozbieżności. Wywiady przeprowadzone z różnymi interesariuszami i ekspertami uwidoczniły sposób, w jaki sądy uciekają się do protekcjonizmu kulturowego. Zespół przeanalizował studia przypadku pod dwoma kątami: prawa międzynarodowego w zakresie kultury oraz prawa międzynarodowego w zakresie inwestycji. To interdyscyplinarne podejście, poparte uczestnictwem w warsztatach i konferencjach, umożliwiło zespołowi projektu opublikowanie szeregu artykułów w kluczowych dla zagadnienia czasopismach. Jednym z wydawnictw jest opublikowana niedawno książka pod tytułem "Cultural Heritage in International Investment Law and Arbitration" (Dziedzictwo kulturowe w międzynarodowym prawie inwestycyjnym i arbitrażowym). W wyniku zorganizowanych przez zespół warsztatów dotyczących badanego zagadnienia powstała również inna publikacja, zatytułowana "Culture and International Economic Law" (Kultura i międzynarodowe prawo gospodarcze). Prace zespołu i związane z nimi publikacje przedstawiają sposób, w jaki arbitrzy coraz częściej powołują się na kwestie związane z kulturą, by chronić dziedzictwo kulturowe w czasie pokoju oraz w czasie wojny. Jest to ważne, gdyż zagraniczne inwestycje bezpośrednie w UE przyczyniają się do rozwoju gospodarki globalnej, a UE dąży do zapewnienia inwestorom większego bezpieczeństwa prawnego przez ograniczenie postrzeganego ryzyka inwestycyjnego. Dla integracji europejskiej ważna jest również kultura, w związku z czym w UE wprowadzono mechanizmy prawne mające na celu uwzględnienie zagadnień związanych z kulturą w instrumentach handlowych. Na tym tle zespół projektu pogłębił społeczną i polityczną świadomość w zakresie prawnej ochrony dziedzictwa kulturowego. Utorował w ten sposób drogę dla promowania prawa w dziedzinie kultury, przyczyniając się do zapobiegania konfliktom i nawiązywania dialogu między narodami i cywilizacjami. Z wiedzy tej mogą korzystać decydenci, władze, środowiska akademickie i inwestorzy, pomagając w utrzymaniu równowagi pomiędzy ochroną dziedzictwa kulturowego a zachęcaniem poważnych inwestorów.
