Analizując patogenność grzybów strzępkowych
Grzyby strzępkowe, takie jak gatunki z rodzaju Aspergillus, są główną przyczyną zagrażających życiu infekcji (śmiertelność wskutek tych infekcji wynosi prawie 90%). Na przestrzeni ostatnich 10 lat pojawiało się coraz więcej rzadkich oportunistycznych gatunków pleśni, wywołujących infekcje zakaźne i potęgujących zagrożenie, jakim są dla zdrowia te patogeny. Przetrwalniki grzybów, które dostały się do organizmu drogą wziewną, są u zdrowych osobników usuwane przez specjalne komórki fagocytarne. Jednak u osób o obniżonej odporności, wywołana chemioterapią neutropenia ogranicza funkcjonalność fagocytów. Dostępne obecnie środki przeciwgrzybicze są w dużej mierze nieskuteczne, co potęguje potrzebę zrozumienia patogenezy infekcji grzybiczych na poziomie komórkowym i molekularnym, czego efektem będzie opracowanie terapii ukierunkowanych. Wyjaśnienie natury oddziaływań między patogenem a żywicielem, które odpowiadają za regulację procesu zabijania konidiów przez fagocyty, było przedmiotem finansowanego przez UE projektu FLY FUNGAL INTERPLAY (Dissecting innate immunity to airborne opportunistic fungi through a genome-wide screen in Drosophila). Działania w ramach projektu koncentrowały się na identyfikacji nowych zachowanych ewolucyjnie genów pełniących istotną rolę w odporności przed oportunistycznymi grzybami strzępkowymi bytującymi w powietrzu. Wyniki doświadczeń z muszkami Drosophila melanogaster podkreśliły znaczenie procesu autofagocytozy dla odporności przeciwko grzybom strzępkowym. Warunkowa inaktywacja genów odpowiedzialnych za autofagocytozę w komórkach krwi muszki, zwiększała ich podatność na infekcje grzybicze. Naukowcy pracujący w projekcie FLY FUNGAL INTERPLAY kontynuowali prace, by opisać proces autofagocytozy w przypadku infekcji ludzkich. Otrzymane wyniki wskazują, że zainfekowanie ludzkich pierwszorzędowych monocytów przez zarodniki grzybów z rodzaju Aspergillus, uruchomiło proces selektywnego poboru białka LC3 II, które odpowiada za autofagocytozę. Dalsze prace pomogły odkryć kolejne molekularne składniki procesu autofagocytozy. U pacjentów z genetycznym defektem oksydazy NADPH (przewlekłą chorobą ziarniniakową, CGD) zaobserwowano prawie całkowity brak białka LC3 II w monocytach. Biogenezę fagosomów hamowało głównie ekranowanie związanych z patogenem szlaków molekularnych i skład ściany komórkowej patogenów (obecność melaniny). Opanowanie procesu autofagocytozy dla poprawy odporności skierowanej przeciwko grzybom strzępkowym jest, z terapeutycznego punktu widzenia, dobrym podejściem do tego problemu. Szczególnie u pacjentów z CGD leczenie z użyciem antagonisty receptora IL1 przywracało monocytom zdolność przeprowadzania skierowanej przeciwko grzybom autofagocytozy i poprawiało obraz kliniczny tych pacjentów w odniesieniu do zapalenia okrężnicy. Ukierunkowanie szlaków autofagocytozy przeciwko melaninie może być istotne dla regulacji stanu zapalnego i homeostazy tkankowej oraz dla patogenezy innych chorób ludzkich.
Słowa kluczowe
Grzyby strzępkowe, Aspergillus, fagocyt, terapia, autofagocytoza, LC3 II
