Wartość dodana przetwórstwa ryb i nasion oleistych
Rolnictwo i akwakultura wytwarzają strumienie bogatych w białko i oleje odpadów. Pomimo że można je potencjalnie wykorzystać w produkcji żywności czy kosmetyków, odpady te nie są przeznaczane do spożycia przez ludzi, a często po prostu wyrzucane. Projekt APROPOS (Added value from high protein & high oil industrial co-streams) miał na celu wzbogacenie strumieni przetworzonych nasion oleistych i ryb i wykorzystanie ich w produktach rybnych, kosmetycznych i rolniczych. W projekcie APROPOS opracowano metody ekstrakcji i wzbogacania najważniejszych produktów pośrednich pochodzących z rzepaku i gorczycy, a także łososia i okonia nilowego. Na przykład, glukozynolany, które są związkami zwalczającymi szkodniki, otrzymywanymi z ziaren gorczycy, wzbogacono o wytłoczyny z oleju gorczycowego do zastosowania w biopestycydach. Związki te przydają się w szczególności do zwalczania szkodników w Indiach, gdzie powszechnie uprawia się gorczycę. Ponadto wytłoczyny z oleju gorczycowego są bogate w białko i po uszlachetnieniu nadają się do wykorzystania w żywności. Partnerzy projektu przygotowali także bioaktywne peptydy z białek rzepaku i łososia, posługując się nowoczesną metodą hydrolizy wspomaganej enzymami. Ustalono, że mieszaniny peptydów zawierają kilka związków bioaktywnych, których działanie przebadano i przetestowano w wielu produktach medycznych i kosmetycznych. Jednym z największych sukcesów projektu jest wytworzenie składników odżywczych z pozostałości po filetowaniu okonia nilowego, przeznaczonych do zastosowania jako wysokobiałkowe suplementy umożliwiające walkę z niedożywieniem w Afryce Wschodniej. Ponieważ około 50% masy ryb złowionych przez afrykańskich rybaków jest wyrzucanej po filetowaniu, przekształcenie tych resztek w wartościowe suplementy odżywcze przyczyni się również do ograniczenia poziomu zanieczyszczeń. Ości pozostałe po oddzieleniu białek i olejów zostaną wykorzystane w bionawozach. Projekt APROPOS przyczynił się do maksymalnego wykorzystania strumieni odpadów, a tym samym do poprawy zrównoważoności ekonomicznej, środowiskowej i społecznej przemysłu produkcji biomasy. Cel ten osiągnięto poprzez zwiększenie wartości ekonomicznej i usprawnieniu wykorzystywania zasobów. Pomogło to w utworzeniu małych regionalnych zakładów przetwórczych, opartych na łatwo dających się przystosowywać, niedrogich procesach, przyczyniających się do poprawy bezpieczeństwa żywnościowego i zrównoważoności.
Słowa kluczowe
Ryby, nasiona oleiste, żywność, kosmetyki, biopestycydy, strumienie, pielęgnacja skóry, bioaktywne
