Genetyczne profilowanie raka jelita grubego
Ścieżka sygnalizowania Wnt stanowi istotną rozwojowo ścieżkę odgrywającą dużą rolę w wyodrębnianiu i utrzymaniu zdrowych i progenitorowych komórek macierzystych w wielu tkankach. Z racji częstości występowania mutacji Wnt w nowotworze CRC, istnieje pilna potrzeba określenia podobieństw i różnic w instrukcjach podporządkowanych beta-kateninie i Tcf dla normalnych komórek jelitowych i komórek CRC. W tym celu badacze pracujący w ramach finansowanej przez UE inicjatywy CRC PROGRAMME (Dissecting the roles of the beta-catenin and Tcf genetic programmes during colorectal cancer progression) wykonali profilowanie ekspresji genów normalnych i rakowych macierzystych komórek jelitowych (ISC). Głównym osiągnięciem inicjatywy było opracowanie nowej technologii umożliwiającej oczyszczanie i ekspansję normalnych i rakowych ludzkich komórek ISC in vitro. Wcześniej proces ten nie był możliwy. Naukowcy odkryli, że komórki CRC mają taką samą hierarchię i profil organizacji co normalny nabłonek jelitowy. Analiza ekspresji genów pozwoliła w szczególności na identyfikację subpopulacji komórek guza przypominających normlane komórki ISC. Komórki CRC przypominające macierzyste komórki jelitowe wykazywały możliwości długoterminowej samoodnowy oraz wyraźnej zdolności inicjacji guza po transplantacji do gospodarza z upośledzoną funkcją immunologiczną. Z perspektywy klinicznej, wysokie poziomy ekspresji genów sygnatury ISC w nowotworach pierwotnych wykazują wysokie prawdopodobieństwo nawrotu choroby po ukierunkowanym leczeniu. To wyraźnie wskazuje, że komórki nowotworowe przypominające ISC mogą stanowić zarzewia nawrotu choroby i przerzutów. Podsumowując, wnioski inicjatywy CRC PROGRAMME potwierdzają związek pomiędzy dojrzałymi komórkami ISC i CRC. Otrzymane informacje mają duże znaczenie w postępowaniu klinicznym z pacjentami z CRC, gdyż mogą ułatwić identyfikację pacjentów, u których występuje duże ryzyko nawrotu choroby. Ekspansja in vitro normalnych macierzystych komórek okrężnicy toruje drogę dla badań w zakresie roli tych komórek na początku choroby.
Słowa kluczowe
Rak jelita grubego, sygnalizowanie Wnt, komórki macierzyste, komórki progenitorowe, nawrót
