Nowe narzędzia do wykrywania i zapobiegania radykalizacji postaw w sieci
Dla większości osób Internet stanowi niewyczerpane źródło informacji oraz rozrywki. Jednak przestępcy i terroryści wykorzystują go do komunikacji, koordynacji działań, rekrutacji członków i zbierania środków finansowych. „Cyberprzestrzeń jest coraz częściej wykorzystywana jako medium do nielegalnego finansowania, rekrutacji, szkolenia i zachęcania osób do walki z europejskimi ideałami społecznymi i demokratycznymi”, mówi Holger Nitsch, dyrektor Centrum Doskonałości Badań nad Policją i Bezpieczeństwem (CEPOLIS), instytutu Uniwersytetu Nauk Stosowanych dla Usług Publicznych (strona internetowa w języku niemieckim) w Departamencie Porządku Publicznego w Bawarii. Zdaniem badacza egzekwowanie prawa nie powinno być ograniczone do ścigania tych, którzy popełnili przestępstwo, ale powinno obejmować również zapobieganie jego popełnieniu. „Musimy leczyć chorobę, a nie łagodzić objawy”, dodaje. „Radykalizacja postaw w Internecie jest siłą napędową postaw i przekonań, które wpływają na zachowania przestępcze, dlatego musimy podjąć odpowiednie działania”.
Przyczyny i konsekwencje radykalizacji postaw w Internecie
Nitsch przewodzi działaniom mającym na celu zbadanie przyczyn i konsekwencji radykalizacji postaw w Internecie oraz opracowanie narzędzi potrzebnych do walki z tym zjawiskiem w ramach finansowanego ze środków UE projektu PROPHETS. Szczególny nacisk położono na identyfikację, operacjonalizację i pomiar wskaźników podatności, czyli indywidualnych predyspozycji do radykalizacji. Należą do nich czynniki osobiste, takie jak poczucie niesprawiedliwości i niezadowolenie, niepewność i zachwiane poczucie tożsamości oraz poszukiwania głębszego sensu. Chęć przynależności może prowadzić do radykalizacji, podobnie jak środowisko społeczne danej osoby i inne czynniki społeczne, takie jak polaryzacja społeczna. W ramach projektu zbadano również finansowanie terroryzmu, rekrutację i szkolenie, treści generowane przez terrorystów oraz mowę nienawiści związaną z terroryzmem.
Zestawy narzędzi technicznych
Na podstawie badań prowadzonych w ramach projektu opracowano trzy zestawy narzędzi technicznych do wykrywania radykalizacji postaw w Internecie i zapobiegania jej. Narzędzie do monitorowania i oceny świadomości sytuacyjnej zbiera i analizuje treści multimedialne z różnych źródeł internetowych. „To narzędzie wydobywa cenne informacje z ustrukturyzowanych i nieustrukturyzowanych danych dzięki najnowocześniejszym technologiom i wykorzystaniu naszych odkryć w dziedzinie nauk społecznych”, tłumaczy Nitsch. „Wyniki te są następnie wykorzystywane do identyfikacji bieżących działań i powiadamiania organów ścigania odpowiednio wcześnie”. Zestaw narzędzi do kształtowania polityk, jak sama nazwa wskazuje, pomaga decydentom i przedstawicielom organów ścigania w analizie przepisów. Służy ono do opracowywania zaleceń dotyczących polityk związanych z istniejącymi i pojawiającymi się zagrożeniami wynikających z radykalizacji postaw w Internecie. „Decydenci mogą korzystać z tego zestawu narzędzi do przeglądu odpowiednich polityk i przepisów, takich jak dyrektywa UE w sprawie zwalczania terroryzmu, obowiązujących we wszystkich państwach członkowskich”, dodaje Nitsch. W ramach projektu powstał także portal powiadomień dla ekspertów. Jest to zorientowana na społeczność przestrzeń stworzona, by usprawnić komunikację między organami ścigania a ekspertami podczas trwających dochodzeń w sprawie radykalizacji postaw w Internecie.
Zapobieganie internetowym działaniom związanym z terroryzmem
Wszystkie trzy zestawy narzędzi zostały ocenione przez użytkowników końcowych pracujących dla organów ścigania oraz konsultantów z wielu krajów europejskich. Wszystkie narzędzia spełniły ich oczekiwania i zaspokoiły ich potrzeby. Stwierdzono, że pierwsze z opisanych narzędzi szczególnie skutecznie wykrywa treści związane z terroryzmem oraz identyfikuje związane z nim działania i wskaźniki podatności. „Te trzy narzędzia umożliwiają organom ścigania, decydentom politycznym i innym zainteresowanym stronom walkę z działalnością internetową związaną z terroryzmem, nie tylko poprzez jej wykrywanie, ale także poprzez walkę z radykalizacją postaw w Internecie”, podsumowuje Nitsch.
Słowa kluczowe
PROPHETS, radykalizacja postaw w sieci, terroryści, organy ścigania, przestępcy, Internet
