Towarowy transport kolejowy wkracza na cyfrowe tory
Komisja Europejska wyznaczyła cel, jakim jest zwiększenie udziału towarowego transportu kolejowego w Europie o 50 % do 2030 roku. Aby ten cel zrealizować, należy zmodernizować prowadzone w jego ramach operacje. Jednym z kluczowych obszarów zwiększania produktywności, wydajności i niezawodności europejskiego kolejnictwa jest jego cyfryzacja i automatyzacja, a jednym z elementów tego procesu jest wdrożenie na szeroką skalę cyfrowego sprzęgu automatycznego (ang. Digital Automatic Coupling, DAC). Jest to technologia, która może pomóc w przeniesieniu europejskiego transportu towarowego z dróg na tory i pozwolić kolejnictwu wejść do nowych segmentów rynku lub odzyskać te utracone. Przygotowanie pociągów wymaga przeprowadzenia testów hamulców, inspekcji wagonów i wielu innych operacji. A ponieważ większość z nich wciąż jest prowadzona ręcznie, zadanie to zajmuje zwykle od dwóch do trzech godzin. „DAC zwiększy wydajność poprzez zautomatyzowanie procesów w stacjach rozrządowych i terminalach oraz umożliwi wdrażanie dalszych innowacji, w tym zapewni wystarczające dostawy energii do różnych zastosowań i przekazywanie danych o bezpieczeństwie w całym pociągu”, wyjaśnia Peter Perstel, kierownik ds. rozwoju biznesu i programów w systemach kolejnictwa z centrum badań i rozwoju Virtual Vehicle Research(odnośnik otworzy się w nowym oknie) oraz lider konsorcjum wchodzącego w skład finansowanego ze środków UE projektu DACcelerate. Celem projektu DACcelerate było zapewnienie bezpośredniego wsparcia dla Europejskiego Programu Wdrożenia DAC(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (ang. European DAC Delivery Programme, EDDP) poprzez opracowanie strategii i wytycznych niezbędnych do wejścia tej nowej technologii w życie. „W ramach projektu DACcelerate powstała kompleksowa dokumentacja na temat obecnego stanu DAC”, mówi Jens Engelmann, założyciel i dyrektor generalny firmy railiable(odnośnik otworzy się w nowym oknie), członek zespołu projektu DACcelerate i jeden z kierowników programu EDDP. „Na postawie zebranych informacji możliwe jest opracowanie strategii wdrożenia i wykonanie analizy stosunku kosztów do korzyści”. Projekt zapewnił zasoby do skutecznej realizacji programu EDDP, w którym udział bierze ponad 80 firm i niemal 300 uczestników.
Automatyzacja operacji transportu towarowego
Jednym z przykładów potencjału DAC jest automatyczny test hamulców w całym pociągu, co skraca czas potrzebny na wykonanie tej operacji z godziny do zaledwie kilku minut. „Ponadto DAC dostarcza informacji o składzie pociągu w formie elektronicznej, co w przyszłości umożliwi automatyczną inspekcję techniczną wagonów”, zauważa Perstel. „Będzie również pełnił funkcję, którą nazywamy »integralnością pociągu«, także w przypadku pociągów towarowych”, co oznacza ciągłe monitorowanie łączności pociągu. „To również pozwala na znaczne zmniejszenie czasu realizacji procesów”, dodaje Perstel.
Nawiązywanie kontaktów przyspieszy wdrożenie DAC
W ramach projektu DACcelerate zespół angażował ekspertów i decydentów europejskich na poziomie unijnym i w poszczególnych państwach członkowskich. Zilustrował, jak wyglądać będzie przyszła technologia niezbędna do urzeczywistnienia DAC oraz stworzył ramy do identyfikacji potencjalnych wąskich gardeł. Dzięki bliskiej współpracy z interesariuszami zespół projektu opracował strategie, metody i wytyczne dotyczące skutecznego i opłacalnego przechodzenia na w pełni zautomatyzowany i cyfrowy towarowy transport kolejowy. Opracowane zostały również specyfikacje techniczne dla DAC oraz system energii i danych, a także dokonano ostatecznego wyboru typu DAC do wdrożenia w Europie. Ponadto projekt DACcelerate pogłębił naukowe spojrzenie na korzyści operacyjne i społeczne wdrożenia DAC.
Przyszłość cyfrowej kolei
Po sukcesie projektu DACcelerate, zespół projektu DACcord ma wkrótce otrzymać wsparcie finansowe w celu kontynuowania prac rozpoczętych przez poprzedników. „W ramach projektu przygotowane zostaną niezbędne dalsze kroki migracji, a także koncepcje powołania instytucji będącej jednostką ds. zarządzania wdrożeniem, tak aby transformacja europejskiego kolejnictwa towarowego mogła rozpocząć się około roku 2028”, mówi Perstel.
