Innowacyjna platforma składników oferuje spersonalizowane żywienie
Wpływ procesu starzenia się europejskiego społeczeństwa będzie coraz bardziej odczuwalny w wielu sektorach, w szczególności w opiece zdrowotnej. Jednocześnie pojawia się możliwość dotarcia z lepszą ofertą do tej rosnącej grupy demograficznej za pomocą spersonalizowanych produktów, specjalnie dostosowanych do potrzeb osób w podeszłym wieku. „Istnieje wiele poważnych chorób związanych z podeszłym wiekiem i dietą – to między innymi cukrzyca, nadciśnienie i choroby związane z upośledzeniem funkcji kognitywnych”, zauważa koordynator projektu FODIAC Lorenzo Pastrana z Międzynarodowego Iberyjskiego Laboratorium Nanotechnologii w Portugalii. „Mamy świadomość, że odpowiednia dieta może pomóc w łagodzeniu i kontrolowaniu niektórych niepożądanych następstw tych chorób”.
Żywienie sprzyjające aktywnemu starzeniu się
Ogólnym celem projektu FODIAC, który uzyskał wsparcie z działania „Maria Skłodowska-Curie”, było zbudowanie powiązań między przemysłem a środowiskiem akademickim w celu projektowania żywności wspomagającej aktywne starzenie się. Udało się go osiągnąć dzięki wymianie pracowników między siedmioma jednostkami akademickimi i ośmioma przedsiębiorstwami działającymi w sektorze przemysłu. „ Prace rozpoczęliśmy od zidentyfikowania bioaktywnych składników, które mogłyby przeciwdziałać niektórym chorobom związanym z wiekiem”, wyjaśnia Pastrana. „Wiemy na przykład, że polifenole mają wiele dobroczynnych właściwości”. Następnym krokiem było opracowanie metod ekstrakcji tych bioaktywnych cząsteczek ze strumieni odpadów żywnościowych, na przykład z winiarni i zakładów przetwarzających zioła i owoce. Opracowane metody musiały być skalowalne i łatwe do wdrożenia, a ponadto nie mogły wykorzystywać rozpuszczalników. „To właśnie w tym zakresie współpraca z przemysłem okazała się nieodzowna”, dodaje Pastrana. Następnie zespół projektowy zbadał, w jaki sposób wyekstrahowane polifenole można dodawać do produktów spożywczych i napojów opracowanych z myślą o osobach starszych. Ze względu na fakt, że polifenole są bardzo wrażliwe na typowe warunki przetwarzania żywności, cząsteczki zostały najpierw enkapsulowane, a dopiero później skierowane do dalszego przetwarzania. Zespół projektu podjął następnie współpracę z producentami żywności i partnerami zajmującymi się handlem detalicznym w celu opracowania produktów końcowych, aby ocenić in vitro uzyskane wartości odżywcze.
Od składników do gotowych receptur
„Udało nam się przejść wszystkie etapy, od ekstrakcji i enkapsulacji, po włączenie składników do składu produktów spożywczych i napojów”, zauważa Pastrana. „Ostatnim etapem prac miało być zbadanie różnych produktów z udziałem wolontariuszy zamieszkujących stowarzyszone z projektem domy spokojnej starości, jednak pandemia COVID-19 pokrzyżowała nam plany”. Mimo tych trudności zespół projektu może pochwalić się pozytywnymi opiniami konsumentów w podeszłym wieku na temat napoju wzbogaconego polifenolami, który został przetestowany w kilku placówkach w Hiszpanii. Ponadto badaczom udało się wykazać, że użyteczne związki bioaktywne mogą być ekstrahowane ze strumieni odpadów żywnościowych. „Zasadniczo dysponujemy wszystkimi składnikami, które pozwolą nam na komercjalizację tego przedsięwzięcia”, stwierdza Pastrana.
Przyszłość spersonalizowanego żywienia
Patrząc w przyszłość, Pastrana dostrzega nowe możliwości. „Nasz projekt koncentrował się na osobach w podeszłym wieku, jednak mamy świadomość, że istnieją inne grupy konsumentów, na których moglibyśmy się skupić”, dodaje. „Moglibyśmy na przykład zastosować naszą metodę do ekstrakcji i włączania cząsteczek wspomagających walkę z otyłością wśród dzieci”. Pastrana dostrzega również ogromny potencjał idei personalizacji żywienia. „Nasza platforma umożliwia nam wytwarzanie produktów opracowanych z myślą o starszych konsumentach”, zauważa. „Ale wyobraźmy sobie, że ktoś zmaga się z niedoborem wapnia. Jak możemy uwzględnić takie zapotrzebowanie?” Pastrana uważa, że kolejnym ważnym krokiem będzie wykorzystanie możliwości platformy FODIAC w procesie obróbki przyrostowej. Atramenty spożywcze, które zawierają różne enkapsulowane cząsteczki, w tym polifenole, mogą być aktywowane na zamówienie, być może za pośrednictwem pliku cyfrowego wysłanego przez lekarza lub świadczeniodawcę opieki zdrowotnej. Oznaczałoby to na przykład, że w domu spokojnej starości każdy posiłek mógłby być dostosowany pod kątem potrzeb żywieniowych danej osoby.
Słowa kluczowe
FODIAC, składnik, odżywianie, żywność, starzenie się, dietetyczny, opieka zdrowotna, polifenole
