Badanie koralowców głębinowych przyczynia się do ich ochrony
Trwające przez ostatnie dziesięciolecia badania głębin morskich ujawniły istnienie zimnowodnych raf koralowych w bogatych w składniki odżywcze wodach u wybrzeży prawie 50 krajów. „Rafy zimnowodne, czyli niezwykle wolno rozwijające się biokonstrukcje znajdujące się w głębinach mórz i oceanów, są ważne dla utrzymania wysokiej różnorodności biologicznej, podobnie jak płytkowodne rafy tropikalne", wyjaśnia badacz projektu HABISS Claudio Lo Iacono, z Instytutu Nauk o Morzach i Oceanach Hiszpańskiej Narodowej Rady Badawczej (ICM-CSIC). „Zapewniają one również schronienie wielu gatunkom ryb, które mają znaczenie dla naszych gospodarek. Niestety, dużym zagrożeniem dla tych środowisk pozostaje działalność człowieka, w szczególności destrukcyjne praktyki połowowe”.
Interakcje koralowców ze środowiskiem
Zespół projektu HABISS, finansowany ze środków działania „Maria Skłodowska-Curie”, postawił sobie za cel usprawnienie monitorowania tych raf w celu wsparcia działań ochronnych. Projekt koncentrował się na trzech obszarach badawczych – dziewiczych rafach wybrzeża Cabliers w południowo-zachodniej części Morza Śródziemnego; podmorskim kanionie Blanes w północno-zachodniej części Morza Śródziemnego, a także podmorskim kanionie Barkley w północnej części Oceanu Spokojnego. „Chciałem lepiej zrozumieć oddziaływania zachodzące między koralowcami i ich otoczeniem”, mówi Lo Iacono. „Na przykład niemal dziewicze rafy wybrzeża Cabliers są obszarem kluczowym dla działań związanych z ochroną środowiska morskiego”. Lo Iacono chciał również ocenić, czy i w jaki sposób ekosystemy tych raf mogą zostać zachowane w dobrym zdrowiu w sytuacjach presji ze strony działalności ludzkiej, w tym trałowania w ramach połowów w kanionie Blanes, a także problemów środowiskowych, takich jak zubożone w tlen wody kanionu Barkley). Badacze wykorzystali regionalne dane oceanograficzne, a także obserwacje in situ z najnowocześniejszych obserwatoriów dna morskiego. To multidyscyplinarne podejście umożliwiło zespołowi projektowemu opracowanie interaktywnych procesów zachodzących między rafami i ich otoczeniem.
Lepsza ochrona i ograniczenie działalności człowieka
W ramach projektu udało się poszerzyć wiedzę na temat charakteru ekologicznego i środowiska fizycznego najlepiej zachowanej rafy zimnowodnej w basenie Morza Śródziemnego – rafy Cabliers. Lo Iacono ma nadzieję, że będzie to ważny głos w dyskusji na temat jej ochrony zakładającej ograniczenie działalności człowieka oraz przyczynek do głębszej współpracy między Algierią, Marokiem i Hiszpanią. Ostatecznym celem jest formalne objęcie rafy Cabliers obszarem ograniczonego rybołówstwa ustanowionym przez ONZ w celu jej ochrony przed działalnością połowową od 2024 roku. Zespół projektowy opracował również nowe modele koncepcyjne, aby wyjaśnić, w jaki sposób złożoność dna morskiego i otaczające środowisko wpływają na siebie nawzajem. Kiedy wewnętrzne fale pływowe rozbijają się na przykład o ściany kanionu, powstające w tym procesie turbulencje mieszają osady bogate w składniki odżywcze, stanowiące źródło pokarmu dla koralowców. Badacze dokonali nowych obserwacji na temat roli wewnętrznych fal pływowych w utrzymaniu zespołów koralowców, a także na temat tego, jak rafy zimnowodne przystosowują się do życia w środowiskach z ograniczoną ilością tlenu. Odkrycia te mogą pomóc w lepszym przewidywaniu występowania raf w przyszłości.
Ochrona zasobów mórz i oceanów
Projekt HABISS wniósł istotny wkład w zarządzanie zasobami naturalnymi znajdującymi się w głębokich wodach mórz i oceanów. „Teraz lepiej rozumiemy, w jaki sposób rafy zimnowodne są w stanie radzić sobie z ekstremalnymi warunkami środowiskowymi, w tym niedoborem tlenu, a także trałowaniem”, dodaje Lo Iacono. Wiele z tych wniosków doczeka się publikacji w artykułach naukowych, a wyniki badań zostaną zaprezentowane podczas międzynarodowych konferencji i sympozjów dotyczących ochrony środowiska. „Kluczowym sukcesem była nasza współpraca z decydentami politycznymi na szczeblu unijnym oraz grupami eksperckimi”, wyjaśnia Lo Iacono. „Grupy te analizują obecnie działania na rzecz ochrony i zrównoważonego wykorzystania żywych zasobów morskich w śródziemnomorskich ekosystemach głębinowych”.
Słowa kluczowe
HABISS, koralowce, ekosystem, ochrona, różnorodność biologiczna, morski, trałowanie, Morze Śródziemne