Odżywianie zielonych pędów w wypasie zwierząt gospodarskich
Przy odpowiednim zarządzaniu wypas zwierząt gospodarskich może przynieść wiele różnych korzyści. Są one często określane zbiorczo mianem usług ekosystemowych i obejmują poprawę dobrostanu zwierząt, czystsze powietrze i wodę, a nawet zapobieganie pożarom. Wypas ma również wartość ekonomiczną i społeczną. Jak zauważa Arno Krause z Grassland Centre(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (strona internetowa w języku niemieckim) w Niemczech, „wypas zwierząt działa jak reklama agroekologiczna, a badania wskazują, że do 90% konsumentów woli wiedzieć, że zwierzęta były na polach, przynajmniej w okresie letnim. Jednak nie możemy brać tych sielskich scen za pewnik. Gdy już pastwisko zniknie, to bezpowrotnie”. „Znacznie trudniej jest powrócić do wypasu z hodowli w pomieszczeniach niż wykonać odwrotny ruch”, dodaje Krause, koordynator projektu Grazing4AgroEcology(odnośnik otworzy się w nowym oknie). „Musimy aktywnie inwestować w wypas”. Ze względu na konieczność utrzymywania większych stad, wymagających więcej pastwisk i nakładów pracy, wypas jest zanika w niektórych krajach europejskich(odnośnik otworzy się w nowym oknie), takich jak Niemcy i Holandia. Projekt Grazing4AgroEcology zakłada zapewnienie europejskim hodowcom przeżuwaczy niezbędnej wiedzy na temat wypasu. Skuteczność wypasu zależy w dużej mierze od lokalnej wiedzy, przy różnicach dotyczących topografii, składzie chemicznym gleby, dostępności wody i warunków pogodowych. „Zoptymalizowany wypas musi uwzględniać specyfikę danego miejsca” wyjaśnia Krause. „Na przykład wiedza o tym, gdzie znajdują się ogniska pasożytów, ma kluczowe znaczenie dla uniknięcia rozprzestrzeniania się chorób. Rolnicy zajmujący się wypasem muszą być jak kucharze, którzy eksperymentują, aż znajdą odpowiednie składniki. My chcemy dać im książki kucharskie”.
Dzielenie się wiedzą kluczem do sukcesu
Projekt Grazing4AgroEcology zasadza się na pięciu zasadach agroekologii: wdrażaniu praktyk zarządzania, które poprawiają zdrowie zwierząt, ograniczaniu nakładów produkcyjnych i zanieczyszczeń, zwiększaniu różnorodności w celu wzmocnienia odporności zwierząt oraz ochronie różnorodności biologicznej. W projekcie uczestniczyło 120 konwencjonalnych i ekologicznych gospodarstw(odnośnik otworzy się w nowym oknie) partnerskich oraz 18 organizacji partnerskich w ośmiu państwach członkowskich(odnośnik otworzy się w nowym oknie): Francji, Niemczech, Irlandii, Włoszech, Holandii, Portugalii, Rumunii i Szwecji. Aby odkrywać, wprowadzać i udostępniać najbardziej znaczące innowacje, opracowano dwie platformy internetowe, umożliwiające wielopoziomową współpracę sieciową i wymianę wiedzy. Najlepsze praktyki(odnośnik otworzy się w nowym oknie) koncentrowały się na wymianie doświadczeń między partnerami, dzieleniu się doświadczeniami i najlepszymi praktykami związanymi z konkretnymi innowacjami, takimi jak wykorzystanie paneli słonecznych do zapewnienia cienia pasącym się zwierzętom. Stworzono bazę danych, w której można wyszukiwać profile gospodarstw rolnych i materiały wideo pozwalające rolnikom mogą znaleźć inspiracje odpowiednie do ich sytuacji. Regularne działania tworzenia sieci umożliwiły rolnikom również spotykanie się osobiście i przez internet. Drugi poziom koncentrował się na systemie wiedzy i innowacji w rolnictwie(odnośnik otworzy się w nowym oknie) (AKIS), łącząc interesariuszy indywidualnych, organizacyjnych i instytucjonalnych z całego łańcucha wartości w celu budowania potencjału związanego z praktykami agroekologicznymi, np. w zakresie gospodarki wodnej.
Oparte na dowodach polityki agroekologiczne
Skuteczniejsze praktyki agroekologiczne przyczyniłyby się do realizacji szeregu ambicji UE, takich jak te w ramach Europejskiego Zielonego Ładu(odnośnik otworzy się w nowym oknie), strategii na rzecz różnorodności biologicznej(odnośnik otworzy się w nowym oknie) i plan działania na rzecz rolnictwa ekologicznego(odnośnik otworzy się w nowym oknie), a także koncepcji rozwoju sektorów rolnictwa i produkcji żywności(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Jednak sukces podejścia Grazing4AgroEcology w ostatecznym rozrachunku zależeć będzie od zwiększenia jakości i ilości wypasu. Aby go zmierzyć, zespół opracował „zintegrowane narzędzie do samooceny”(odnośnik otworzy się w nowym oknie), które generuje wynik w odniesieniu do pięciu filarów agroekologii (ograniczenie nakładów, zwiększenie różnorodności, ograniczenie zanieczyszczeń, różnorodność biologiczna i dobrostan zwierząt), pomagając gospodarstwom rolnym monitorować postępy. Wskaźniki sukcesu są gromadzone w celu wspierania formułowania zaleceń politycznych, które są obecnie na etapie opracowywania. Aby zagwarantować zrównoważony rozwój, opracowane w projekcie platformy będą utrzymywane przez partnerów francuskich, powiązanych z inicjatywą EU-FarmBook(odnośnik otworzy się w nowym oknie). Tymczasem Krause wspiera stałe zaangażowanie sieci poprzez takie działania jak wycieczki badawcze. „Najlepszą nadzieją, jeśli chodzi o przyszłość wypasu, jest nasza sieć; badacze i praktycy, mężczyźni i kobiety, starzy i młodzi, wszyscy zaangażowani w te same cele agroekologiczne”, podsumowuje Krause.
