Standaryzacja protokołów do badań komórek macierzystych
Aż po dzień dzisiejszy poczyniono względnie niewielkie postępy w opracowaniu technologii nowej kultury dotyczącej wytwarzania mezenchymalnych komórek macierzystych (MSC) na dużą skalę. Brak standardów dotyczących charakteryzacji, izolacji lub identyfikacji komórek MSC z dowolnej tkanki, a także krioprezerwacji hamuje postęp w kierunku produkcji MSC do zastosowań klinicznych. Naukowcy z finansowanego ze środków unijnych projektu PURSTEM (Utilisation of the mesenchymal stem cell receptome for rational development of uniform, serum-free culture conditions and tools for cell characterization) zamierzali zidentyfikować konkretne receptory na powierzchni komórek MSC i opracować reagenty umożliwiające ich izolację i kulturę. Wykorzystując połączone metody transkrypcyjne i biochemiczne, scharakteryzowali różne receptory i czynniki wzrostu na powierzchni MSC, a także zidentyfikowali około 20 specyficznych cząsteczek, które mogłyby być użyte do odróżnienia i odizolowania MSC od innych typów komórek. Te receptory powierzchniowe były podstawą do opracowania przeciwciał do izolacji MSC, a także metod hodowli komórek w pożywkach wolnych od surowicy i o niskiej zawartości surowicy. To zmniejszyło konieczność hodowli MSC w surowicy, eliminując w ten sposób potencjalne problemy związane z zanieczyszczeniem. Dalsze badanie fenotypu MSC wykazało, że wyhodowane sztucznie komórki MSC to heterogeniczna populacja komórek niezróżnicowanych i bardziej ukierunkowanych, które rozwijają się w procesie pasażowania prowadzącym do starzenia się komórek. Różnorodność komórek została ograniczona dzięki wykorzystaniu jednolitych protokołów dotyczących izolacji i charakteryzacji MSC. Standaryzacja warunków hodowli w ramach projektu PURSTEM doprowadziła do wytworzenia komórek o spójnym fenotypie powierzchni komórki. Biorąc pod uwagę, że terapia komórkami macierzystymi stosowana jest coraz częściej w inżynierii tkankowej lub w celu regeneracji komórek, standardowe procedury operacyjne dotyczące izolacji i hodowli MSC przyczynią się do optymalizacji produkcji tych komórek do celów klinicznych. Rezultaty projektu PURSTEM pomogą wypełnić lukę między podażą i popytem na spójne komórki macierzyste i przyczynią się do rozwoju obiecujących metod leczenia komórkami macierzystymi. Skutkiem długoterminowym projektu będzie poprawa jakości życia pacjentów i ograniczenie ekonomicznego ciężaru związanego z występowaniem chorób przewlekłych.
Słowa kluczowe
Mezenchymalne komórki macierzyste, PURSTEM, receptor na powierzchni komórki, przeciwciała, metody hodowli komórek w pożywkach wolnych od surowicy
