Stan zapalny tkanki tętnic związany z miażdżycą
Leczenie chorób układu krążenia (CVD) wymaga poszerzenia wiedzy na temat roli błony zewnętrznej (przydanki) w powstawaniu i rozwoju płytek miażdżycowych. Przydanka składa się przede wszystkim z tkanki łącznej i jest częściowo zależna od aktywności adipocytów. Finansowany przez UE projekt Adventitia został oparty na hipotezie, zgodnie z którą stan zapalny przydanki w dużym stopniu wpływa na przemieszczanie i stabilność płytek miażdżycowych. Możliwość wpłynięcia na ten proces pozwoliłaby opracować terapię zapobiegającą pękaniu płytek miażdżycowych. Zespół projektu Adventitia początkowo założył, że NAMPT (fosforybozylotransferaza nikotynamidowa) genu długowieczności w zasadniczy sposób wpływa na rozwój i pękanie płytki miażdżycowej. NAMPT występuje we krwiobiegu i wspiera między innymi dojrzewanie komórek mięśni gładkich w naczyniach krwionośnych. Choć konieczne jest jeszcze dokładne zbadanie roli enzymu NAMPT w miażdżycy tętnic, ostatnie badania potwierdziły jego podwyższoną aktywność w surowicy, korelującą z otyłością, u pacjentów ze schorzeniami zapalnymi. Korzystając z tych nowych ustaleń, partnerzy projektu badali rolę NAMPT jako modulatora rozwoju i destabilizacji płytki miażdżycowej. W tym celu naukowcy generowali chimery receptora (LDLr-/-) lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) z nadmiarem ekspresji NAMPT w białych ciałkach w krwiobiegu. Gen LDLR jest bezpośrednio związany z rozwojem miażdżycy tętnic, a jego brak prowadzi do przyśpieszonego powstawania zmian patologicznych na skutek wzrostu stężenia LDL (najważniejszego nośnika cholesterolu w krwiobiegu) w osoczu. Wyniki badań potwierdziły znaczny wpływ nadmiernej ekspresji NAMPT na sposób różnicowania monocytów i wyzwalania reakcji zapalnej, przetrwanie krwinek i miażdżycę tętnic. Rezultaty projektu wskazują na wysoki potencjał tego genu długowieczności w zakresie interwencji terapeutycznych w przypadku miażdżycy tętnic oraz innych zaburzeń ze stanem zapalnym. Innym czynnikiem analizowanym w kontekście powstawania i pękania płytki miażdżycowej była cytokina-1 (MIC-1 aka GDF15), inhibitor makrofagów z rodziny TGF. Zaawansowane płytki chimer MIC-/- przejawiają liczne cechy zwiększonej stabilizacji płytki, co oznacza, że MIC stanowi czynnik ryzyka rozwoju choroby układu krążenia. Projekt umożliwił lepsze poznanie krytycznej roli przydanki w rozwoju i stabilności płytki miażdżycowej. Wyniki badań mogą ułatwić identyfikację nowych celów terapeutycznych i ukierunkować przyszłe badania nad terapią chorób układu krążenia.
