Tętniaki — przyczyny i rozwiązania
W przypadku starzejącej się populacji Europy rozwiązanie problemu choroby naczyniowej w postaci tętniaka jest coraz ważniejsze, ponieważ występowanie tej choroby jest związane z wiekiem. Konsorcjum FAD skoncentrowało swoje wysiłki badawcze na tętniakach aorty brzusznej (AAA) i aorty piersiowej wstępującej (TAA). Celem badania było powstanie zakrzepu w świetle naczynia (ILT), genetyczne, środowiskowe i patofizjologiczne aspekty tętniaka oraz biomarkery do obrazowania in vivo i terapii. Utworzono internetową bazę danych projektu FAD zawierającą informacje dotyczące charakteryzacji AAA i TAA pod kątem czynników, takich jak historia rodziny, środowisko, płeć, wiek i naprawa tętniaka. Członkowie projektu FAD opublikowali szereg prac opisujących występowanie i prognozowanie AAA i TAA. Ustalono że ryzyko zachorowania na AAA w Szwecji jest dwukrotnie wyższe dla krewnych pierwszego stopnia osób, u których zdiagnozowano AAA, bez względu na płeć. W badaniu jednojajowych (MZ) i dwujajowych (DZ) bliźniaków ustalono, że dziedziczność odgrywa główną rolę w rozwoju AAA, przy czym bliźniaki jednojajowe obciążone są wyższym ryzykiem. Ustalono również związek między występowaniem choroby przyzębia wśród starzejącej się populacji i ryzykiem wystąpienia choroby układu krążenia. Działania związane z prowadzeniem biobanków obejmowały przygotowanie i przechowywanie próbki tętnicy. Techniki takie, jak bezpośrednie zamrażanie, wtórna kriopulweryzacja, przygotowanie uwarunkowanego środowiska, trawienie enzymatyczne i izolacja leukocytów zostały znormalizowane i poddane odpowiednim środkom kontroli jakości. Badania asocjacyjne całego genomu (GWAS) zidentyfikowały biomarkery wskazujące na wysokie ryzyko wystąpienia AAA, oprócz mutacji pojedynczego genu związanych z analizami TAA (TAAD). We wszystkich formach TAA wykryto zmiany zachodzące w ekspresji cząsteczek TGF-beta, głównie Smad2. Wykorzystano transgeniczne modele zwierzęce do wyjaśnienia roli ścieżki sygnalizacji TGF-beta w naprawie i chorobie tkanki aorty. Członkowie projektu FAD ujawnili patofizjologię i biomechanikę powstawania i naprawy tętniaka. Pomiary wymiarów tętniaka i sztywności aorty w przypadku TAA dokonane za pomocą ultradźwięków i obrazowania z użyciem rezonansu magnetycznego (MRI) okazały się pomocne w diagnozie. Małe cząsteczki paramagnetycznego tlenku żelaza (SPIO) w połączeniu z MRI umożliwiły przeprowadzenie funkcjonalnego obrazowania in vivo u ludzi w celu wykrycia AAA, ILT i innych chorób. Członkowie projektu FAD z powodzeniem wykorzystali 99mTc-Fukoidan w połączeniu z tomografią komputerową opartą na emisji pojedynczego fotonu (SPECT) w celu funkcjonalnego zobrazowania i wykrycia selektyny P, która wskazuje na zakrzepy w tętnicach i miejscowe niedokrwienie. Nowe podejścia terapeutyczne udowodniły, że hamowanie płytek krwi i zatrzymanie uszkodzonych neutrofili w ILT mogłoby zapobiec powstawaniu tętniaków. Duże modele zwierzęce zostaną wykorzystane do testowania rozsiewania komórek, terapii genowej i skuteczności biomateriałów w leczeniu tętniaków. Wyniki projektu zostały rozpowszechnione za pośrednictwem 81 publikacji, strony internetowej, szkoleń i patentów. Pozytywne wyniki projektu mogą zaowocować komercyjnym opracowaniem diagnostycznych i terapeutycznych narzędzi przeznaczonych do zastosowań klinicznych.
