Sieci nauczania na rzecz zrównoważonego rolnictwa
Ekspansja obszarów wiejskich, zwiększony poziom zanieczyszczeń, zmiany w użytkowaniu gruntów i gwałtowna zmiana klimatu odbijają się na rolnictwie, podkreślając zapotrzebowanie na bardziej zrównoważone systemy rolne. Zespół finansowanego przez UE projektu SOLINSA zajął się realizacją tego ambitnego celu. W projekcie zbadano skuteczne podejścia wspierające sieć nauczania i innowacji na rzecz zrównoważonego rozwoju rolnego (LINSA). W projekcie zidentyfikowano czynniki, które przyczyniały się do promowania istniejących systemów wiedzy rolnej lub hamowały je oraz polityki na rzecz innowacji. Zbadano czynniki napędzające zmianę i przyjrzano się sposobom usuwania barier przez tworzenie nowych narzędzi i instrumentów. Zespół stworzył zarys struktury pojęciowej, zintegrował tematyczne sprawozdania krajowe i przeprowadził przegląd stosownych polityk UE w dziedzinie zrównoważonego rozwoju obszarów wiejskich. Uzbrojony w solidną bazę teoretyczną zespół opracował osiem sprawozdań krajowych w sprawie systemów wiedzy w krajach docelowych. Następnie przeprowadzono analizę 17 oddziałów istniejącej sieci LINSA, tworząc zarys takich kwestii, jak skala, wiedza w zakresie rolnictwa, poziom innowacyjności, poziom nauki i rządzenia. Sieci rolników, konsumentów, organizacji pozarządowych, ekspertów i lokalnych urzędów administracji wciąż poszukują alternatywnych sposobów na produkcję, konsumpcję i innowacyjny rozwój. Aby stworzyć autonomiczne przestrzeni rozwoju, złamano regułę dominacyjnych systemów socjo-technicznych i stworzono nowe przestrzenie ekonomiczne. Wprowadzono nowe reguły oparte na zasadach zrównoważoności. Dla zachowania konkurencyjności sieci rolników przyjęły zasady agro-ekologiczne, zdywersyfikowały płody rolne lub działalność rolną (przetwórstwo na terenie gospodarstwa, produkcja energii, usługi socjalne itp.), a także uczestniczyły w inicjatywach zbiorowych. Wykorzystano lokalny i tradycyjny kapitał wiedzy społecznej i bioróżnorodność lokalną, aby stworzyć nowy porządek rynkowy i udostępnić zróżnicowane produkty zainteresowanym konsumentom. Aby wesprzeć tego typu sieci nauczania i innowacyjności, konieczne jest przejście od tradycyjnego spojrzenie na transfer wiedzy do koncepcji wymiany wiedzy między równymi sobie partnerami. Systemy wiedzy rolnej powinny rozszerzyć swój zasięg i otworzyć się na kreatywną wymianę innowatorów dążących do zrównoważonego rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w różnych dziedzinach. W tej sytuacji partnerzy uczestniczący w przemianie stają się podmiotami nowego typu, które pełnią konkretne role i funkcje. Są to różnego rodzaju członkowie sieci, moderatorzy, współbadacze, eksperci i inne zainteresowane strony zaangażowane w sieć LINSA, wspierające uczenie się i innowacje na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Słowa kluczowe
Rolny, rozwój obszarów wiejskich, sieci innowacji, rolnictwo zrównoważone, systemy wiedzy, uczenie się, wymiana wiedzy, partnerzy etapu przejściowego