Progresja choroby Parkinsona
Podczas choroby Parkinsona obserwuje się znaczącą utratę komórek istoty czarnej przy jednoczesnym tworzeniu się nieprawidłowych agregatów białek w komórkach nerwowych. Te agregaty, nazywane ciałami Lewy'ego, są zbudowane głównie z synukleiny. Niedawno uzyskane dane sugerują, że α-synukleina może być przyczyną zapoczątkowania i rozwoju procesów patologicznych związanych z chorobą Parkinsona. Finansowany przez UE projekt AGELYSPARK (Role of the lysosomal dysfunction during aging, and implication for Parkinson’s Disease) miał za zadanie wyjaśnić te procesy. W projekcie opracowano użyteczne klinicznie modele choroby Parkinsona u myszy i naczelnych poprzez badanie oddziaływań wielu czynników, które mogą powodować śmierć komórek w przebiegu tej choroby. Aby ocenić rolę dysfunkcji lizosomów w procesie starzenia, naukowcy z projektu AGELYSPARK blokowali szlak degradacji lizosomalnej w modelu in vitro komórek o przyspieszonych procesach starzenia. Testy in vivo przeprowadzono na myszach o przyspieszonych procesach starzenia, cechujących się zależnym od wieku powstawaniem agregatów. Dzięki stworzeniu nowych modeli, łączących starzenie i zaburzenia funkcjonowania lizosomów, możliwe było zbadanie mechanizmów powstawania i potencjalnej roli elementów przypominających ciała Lewy'ego. Główną hipotezą badaną w projekcie AGELYSPARK była obecność czynnika patologicznego w mózgu, który mógłby wywoływać tworzenie agregatów takich jak ciała Lewy'ego. Testy in vivo obejmowały wstrzykiwanie frakcji płynu mózgowo-rdzeniowego pacjentów z chorobą Parkinsona do mózgów modeli zwierzęcych. Zarówno u myszy, jak i u małp, inokulacja ekstraktem ciał Lewy'ego pochodzących od chorych powodowała postępującą neurodegenerację, rozpoczynającą się od zakończeń dopaminergicznych prążkowia. Sugeruje to, że nierozpuszczalne formy α-synukleiny w ciałach Lewy'ego pochodzących od pacjentów z chorobą Parkinsona są patogenne. Uzyskane wyniki mają ogromne znaczenie dla opracowania terapii modyfikujących chorobę Parkinsona, nakierowanych na poziom ekspresji, konwersję patologiczną i przenoszenie α-synukleiny między komórkami.
Słowa kluczowe
Choroba Parkinsona, model zwierzęcy, neurodegeneracja, ciała Lewy'ego, α-synukleina, szlak autofagii lizosomalnej, ATP13A2
